از انقلاب تا اصقلاب (واکاوی دلایل شکست قیام مردم مصر در سال 2011)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

رویدادهایی که در سال 2011 جهان عرب را فراگرفت، به تناقض‌ها و پارادوکس­هایی دچار بود که نه می­شد آنها را انقلاب نامید و نه اصلاح؛ لذا برای تبیین و توضیح این رویدادها به مفاهیمی جدید نیازاست. این پژوهش سعی‌دارد با به‌کارگیری اصطلاح «اصقلاب» و ایضاح و توضیح آن، خیزش مردم مصر و دلیل شکست آن­ را تبیین‌کند؛ بنابراین در این مقاله ابتدا سعی‌می‌شود با بررسی و تبیین مفهوم اصقلاب، وجوه تمایز آن با انقلاب کلاسیک، نقاط‌ ضعف و قوت این­گونه خیزش­ها و شرایط پدیداری آن، روشن شود سپس با کاربرد آن برای توضیح و تشریح قیام­ مردم مصر، دلیل شکست آن­ را تبیین‌‌کنیم.
فرضیه پژوهش مبتنی‌بر این است که آنچه در مصر اتفاق‌افتاد، انقلابی تمام‌عیار نبود؛ بلکه ترکیبی از انقلاب و اصلاح بود. اگرچه جنبشی مردمی، حسنی مبارک را از قدرت ساقط‌کرد، از ایجاد تغییرهای ساختاری و نهادی، ­به دلیل فقدان رهبری، سازمان و ایدئولوژی، ناتوان بود؛ ازاین‌رو نهادها و سازمان‌هایی از نظام (رژیم) پیشین ازجمله ارتش و نیروهای امنیتی، دست‌نخورده باقی‌ مانده­‌بودند که توانستند در فرصت مناسب، با اقدام خویش، دوباره قدرت را به­دست‌بگیرند و انقلاب را به‌شکست‌بکشانند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

From revolution to refolution (Investigating the Reasons for Egypt's 2011 Uprising Failure)

نویسندگان [English]

  • S Haji Naseri 1
  • M Tavakolian 2
1 Assistant Professor of Political Science, University of Tehran
2 Ph.D Student in Political Sociology, University of Tehran.
چکیده [English]

The events that swept the Arab world in 2011 had contradictions and paradoxes that could neither be called revolution nor reform; therefore, new concepts were needed to explain these events. This study attempts to explain the rise of the Egyptian people and the reason for their failure by using the term "refolution" and its explanation. Therefore, in this article, we first try to clarify the concept of refolution, its differentiation with the classical revolution, the strengths and weaknesses of such uprisings and its emergence conditions. Then, using it to explain the Egyptian people's uprising, we will explain the reason for its failure. The research hypothesis is that what happened in Egypt was not a complete revolution; it was a combination of revolution and reform. Although the popular movement overthrew Hosni Mubarak, it was unable to bring about structural and institutional changes due to a lack of leadership, organization and ideology, so institutions and organizations of the former regime, including the army and security forces, remained intact. They managed to regain power and defeat the revolution at the right opportunity

کلیدواژه‌ها [English]

  • revolution
  • refolution
  • Egypt
  • social upheavals
  • Egyptian people's uprising

مراجع

-      اسمیت، پیتر گادفری (1392)؛ درآمدی بر فلسفه­ علم؛ ترجمه نواب مقربی؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-      اَش، تیموتی گارتون (1393)؛ فانوس جادو؛ ترجمه فرزانه سالمی؛ تهران: نشر آگه.
-      برینتون، کرین (1362)؛ کالبدشکافی چهار انقلاب؛ ترجمه محسن ثلاثی؛ تهران: نشر نو.
-      بشیریه، حسین (1390)؛ انقلاب و بسیج سیاسی؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-      بیات، آصف (1392)؛ «اصقلاب نه انقلاب»، اندیشه پویا؛ سال­ دوم، ش 8، ص 32 تا 36.
-      ـــــــــــ (آبان 1396)؛ «انقلاب بدون انقلابیون»، اندیشه­ پویا؛ ترجمه بابک واحدی؛ سال ششم، ش 46، ص 43 تا 47.
-      پلامناتس، جان (1373)؛ ایده­ئولوژی؛ ترجمه عزت­الله فولادوند؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-      توکویل، الکسی (1388)؛ «انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن»، اندیشه­ پویا؛ ترجمه محسن ثلاثی؛ تهران: مروارید.
-      حافظیان، محمدحسین (1389)؛ «جهانی‌شدن و مناسبات دولت- جامعه در مصر»، فصلنامه مطالعات سیاسی؛ سال دوم، ش 7، ص 25 تا 52.
-      روشه، گی (1389)؛ تغییرات اجتماعی؛ ترجمه منصور وثوقی؛ تهران: نشر نی.
-   سردارنیا، خلیل­الله (1390)؛ «تحلیل ساختاری و کنش­گرا بر چرایی تثبیت حکومت اقتدارگرا در مصر (از دهه1980 تا ژانویه2011)»، فصلنامه روابط خارجی؛ سال سوم، ش 2، ص 105 تا 133.
-   سمیعی اصفهانی، علیرضا و سجاد میرالی (1394)؛ «غیرجنبش­های اجتماعی: الگویی نظری برای تبیین کنش انقلابی مردم مصر»، فصلنامه­ مطالعات سیاسی جهان اسلام؛ سال چهارم، ش 14، ص 49 تا 71.
-   قربانی، فاطمه (1391)؛ رسانه­های نوین و تحولات خاورمیانه: بررسی موردی کشور مصر؛ پایان‌نامه، رشته علوم سیاسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
-      کالورت، پیتر (1382)؛ انقلاب و ضد‌انقلاب؛ ترجمه حسن فشارکی؛ تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
-      کامت، ملانی و دیگران (1396)؛ اقتصاد سیاسی خاورمیانه؛ ترجمه فریبرز ارغوانی پیرسلامی و سحر پیرانخو؛ تهران: نشر مخاطب.
-      کوهن، آلوین استانفورد (1369)؛ تئوری‌های انقلاب؛ ترجمه علیرضا طیب؛ تهران: نشر قومس.
-      کوهن، توماس اس (1392)؛ ساختار انقلاب­های علمی؛ ترجمه عباس طاهری؛ تهران: نشر قصه.
-      گلدستون، جک (1385)؛ مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها؛ ترجمه محمدتقی دلفروز؛ تهران: انتشارات کویر.
-   ـــــــــــ (1390)؛ «فهم انقلاب2011: شکنندگی و بهبودپذیری دیکتاتوری­های خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه؛ ترجمه­ خرم بقایی؛ سال هجدهم، ش 1، ص 174 تا 191.
-      گیدنز، آنتونی (1380)؛ جامعه‌شناسی؛ ترجمه­ منوچهر صبوری؛ تهران: نشر نی.
-      گیل، گریم (1394)؛ پویایی دموکراسی­سازی؛ ترجمه­ سعید حاجی‌ناصری و فرید حسینی‌مرام؛ تهران: نشر اختران.
-      لیدیمن، جیمز (1391)؛ فلسفه علم؛ ترجمه­ حسین کریمی؛ تهران: مؤسسه انتشارات حکمت.
-      مانهایم، کارل (1380)؛ ایدئولوژی و اتوپیا؛ ترجمه­ فریبرز مجیدی؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
-      مردیها، مرتضی (1394)؛ مبانی نقد فکر سیاسی؛ تهران: نشر نی.
-      هاروی، دیوید (1391)؛ تاریخ مختصر نئولیبرالیسم؛ ترجمه­ محمود عبدالله‌زاده؛ تهران: نشر دات.
-      هی­وود، اندرو (1383)؛ مقدمه نظریه سیاسی؛ ترجمه­ عبدالرحمن عالم؛ تهران: قومس.
-   یوسف­نژاد، ابراهیم (1384)؛ «روابط دوجانبه ایران و مصر: فرصت­ها، چالش­ها و چشم­انداز آینده»، فصلنامه مجلس و پژوهش؛ سال دوازدهم، ش 49 و 50، ص 93 تا 141.
 
 
2- منابع انگلیسی
-      Ash, T.  (1989), Revolution: The Springtime of Two Nations. New York Review of Books, 36 (10), pp.3-10.
-      Balata, S.  (2011), The Egyptian Uprising: a Movement in The Making , Inquiry and Insight, 4, pp. 60-81.
-      Bayat, A.  (2010), Life as Politics: How Ordinary People Change the Middle East. Amsterdam: Amsterdam Univ. Press.
-      Courtois, S.  (2015), Black book of Communism : Crimes, Terror, Repression. Cambridge, MA: Harvard Univ Press.
-      Herspring, D.  (1994), ‘Refolution’ in Eastern Europe: The Polish, Czech, Slovak and Hungarian militaries. European Security, 3 (4), pp.664-690.
-      Iskander, E.  (2011), Connecting the National and the Virtual: Can Facebook Activism Remain Relevant After Egypt’s January 25 Uprising?. International Journal of Communication, 5 (2011), pp.1227-1237.
-      Lesch, A.  (2011), Egypt's Spring: Causes of the Revolution. Middle East Policy, 18 (3), pp.35-48.
-      Macleod, A.  (1992), Accommodating protest. Cairo, Egypt: American University in Cairo Press.
-      Oweidat, N.  (2008), The Kefaya movement. Santa Monica, CA: Rand, National Defense Research Institute.
-      Paolo, V.  (2014), Inside Inequality in the Arab Republic of Egypt: Facts and Perceptions Across People, Time, and Space. Renouf Publishing Co. Ltd.
-      Quine, W.  (1981), Theories and Things. Cambridge, MA: Harvard Univ. Press.
-      Quine, W.  (2009), Ontological relativity and other essays. New York: Columbia Univ. Press.
-      Rupnic, J.  (1995). The Post-Totalitarian Blues, Journal of Democracy, 6 (2), pp. 61-73.
-      Taher, N.  (2012), ‘We are not women, we are Egyptians’. City: Analysis of Urban Trends, 16 (3), pp.369-376.
2- منابع الکترونیکی
-      Al-Ali, N.  (2002), The Women's Movement in Egypt, with Selected References to Turkey,  UNRISD. [online] Unrisd.org. Available at:
http://www.unrisd.org/80256B3C005BCCF9/search/9969203536F64607C1256C08004BB140 [Accessed 13 Aug. 2017].
-      Aly, A.  (2011), The Paradox of the Egyptian Revolution. Middle East Brief, [online] 55. Available at:
 http://www.brandeis.edu/crown/publications/meb/meb55.html [Accessed 29 Jan. 2017].
-      Abdalla, N.  (2015), Youth movements in the Egyptian transformation: strategies and repertoires of political participation. [online] Taylor & Francis. Available at: http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13629395.2015.1081445 [Accessed 7 Jun. 2017].
-      Biggs, C.  (2011), Women make their power felt in Egypt's revolution. [online] The National. Available at: https://www.thenational.ae/world/mena/women-make-their-power-felt-in-egypt-s-revolution-1.434826 [Accessed 31 Jan. 2017].
-      Data.worldbank.org.  (2015), Egypt, Arab Rep. | Data. [online] Available at: https://data.worldbank.org/ country/egypt-arab-rep [Accessed 28 Nov. 2016].
-      Egyptian Streets.  (2017), More than 22 million Egyptians live in poverty: report. [online] Available at: https://egyptianstreets.com/2014/07/13/more-than-22-million-egyptians-live-in-poverty-report/ [Accessed 20 Sep. 2017].
-      Frederiksen, M.  (2011), The key role of women in the Egyptian revolution. [online] Marxist.com. Available at: http://www.marxist.com/key-role-of-women-in-egyptian-revolution.htm [Accessed 22 Mar. 2017].
-      FRONTLINE.  (2011), Revolution in Cairo - April 6 Youth Movement. [online] Available at: http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/revolution-in-cairo/inside-april6-movement/ [Accessed 11 Jan. 2017].
-      Maher, S.  (2011), The Political Economy of the Egyptian Uprising | Stephen Maher | Monthly Review. [online] Monthly Review. Available at: https://monthlyreview.org/2011/11/01/the-political-economy-of-the-egyptian-uprising/#en12 [Accessed 29 Apr. 2017].
-      Shenker, J.  (2017), Egypt braced for 'day of revolution' protests. [online] the Guardian. Available at: https://www.theguardian.com/world/2011/jan/24/egypt-day-revolution-protests [Accessed 23 Oct. 2017].
-      Zirin, D.  (2017), The Fans Who Fan the Flames: Egypt’s Ultras at the Crossroads. [online] The Nation. Available at: https://www.thenation.com/article/fans-who-fan-flames-egypts-ultras-crossroads/ [Accessed 15 Feb. 2017].

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 تیر 1397
  • تاریخ بازنگری: 12 خرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار