انتشار مقاله در دو فصلنامه جامعهشناسی سیاسی جهان اسلام در علوم انسانی منوط به بررسی تخصصی و علمی توسط داوران متخصص در موضوع مرتبط با مقاله میباشد. منشور اخلاقی این مجله با هدف تعیین وظایف و تعهدات نویسندگان، سردبیران و داوران تنظیم شده است. از همة افرادی که به نوعی در نگارش و انتشار مقالات سهیم هستند، انتظار میرود به اصول اخلاقی ذیل پایبند باشند. بدیهی است مشاهدة هرگونه سرقت علمی یا سایر رفتارهای غیراخلاقی منجر به حذف مقاله از فرایند داوری خواهد شد. این دو فصلنامه عضو کمیته اخلاق نشر (COPE) است و از اصول و ضوابط آن استفاده میکند. برخی موارد مهم به شرح زیر میباشد
وظایف سردبیر و اعضای هیات تحریریه
• پذیرش مقالات: سردبیر مجله مسئول تصمیمگیری برای پذیرش یا رد مقالات ارسالی است. سردبیر با کمک هیئت تحریریه و با درنظرگرفتن مسائل مربوط به حق کپیبرداری، سرقت علمی و نیز صلاحدید داوران و ویراستاران اقدام به پذیرش مقاله مینماید.
• رعایت عدالت: سردبیران صرفاً باید درمورد مقالات ازحیث علمیبودن آنها قضاوت نمایند و باید بدون طرفداری یا کینهتوزی شخصی یا درنظرگرفتن مواردی ازقبیل ملیت، جنسیت، مسائل قومی، نژادی عمل نمایند.
• رعایت اصل محرمانهبودن: سردبیران و هیئت تحریریه نباید اطلاعات مربوط به مقاله را برای کسی غیر از داوران، نویسندگان و ویراستاران افشا نمایند.
• افشانکردن محتوای مقالات و عدم استفاده شخصی از آنها: آن بخش از مطالب مقالات ارسالی که منتشر نشدهاند، نباید در پژوهش شخصی سردبیر یا هیئت تحریریه، بدون گرفتن رضایت مکتوب از نویسنده استفاده شوند. اطلاعات یا ایدههای محرمانه که ازطریق ارزیابی مقالات کسب شدهاند، باید بهصورت محرمانه حفظ شوند و در جهت منافع شخصی استفاده نگردند.
وظایف داوران
• پذیرش مقالات: داوران به سردبیر و اعضای هیئت تحریریه در تصمیمگیری برای پذیرش یا رد مقاله کمک مینمایند و ازطریق ارسال اصلاحیه به نویسندگان در ارتقای کیفیت مقاله آنها سهیم هستند.
• داشتن حق نپذیرفتن مقاله: نپذیرفتن ارزیابی یک مقاله برحسب زمان مشخصشده ضروری و لازم است. داوری که بر صلاحیتنداشتن کافی خود برای داوری مقالة پژوهشی آگاهی دارد، بایستی از ارزیابی مقاله خودداری کند.
• محرمانهبودن: داوران باید به محرمانهبودن فرایند ارزیابی مقاله احترام بگذارند و نباید اطلاعات مربوط به مقاله را بدون اجازه مکتوب از نویسنده در اختیار شخصی غیر از سردبیر قرار دهند.
• نداشتن سوگیری: داوران باید مقالات را بیطرفانه و عادلانه ارزیابی نمایند. آنها باید از سوگیریهای شخصی در قضاوتهای خود اجتناب ورزند.
• منابع: داوران موظف هستند منابعی را که نویسنده به آنها ارجاع داده است، شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجه-گیری یا بحثی که در مقاله مطرح شده باشد، بایستی همراه با منبع آن ذکر گردد. همچنین، داوران موظف میباشند در صورت مشاهده هرگونه شباهت یا همپوشانی بین اثر ارسالی و مقالهای دیگر، موضوع را به سردبیر اطلاع دهند.
• تضاد منافع: داوران نباید از اطلاعات یا ایدههایی که طی فرایند ارزیابی بهدست آوردهاند، در جهت منافع شخصی خود استفاده نمایند. همچنین، داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آنها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی یا هرگونه ارتباط یا پیوندهایی دیگر با شرکتها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، خودداری نمایند. -
وظایف نویسندگان
• ارائة گزارش از یافتههای تحقیق: نویسنده، مسئول نهایی محتوای کل مقاله ارسالی است. نویسندگان متعهد هستند تا یافتههای پژوهش خود را به طور کامل گزارش کنند و در ارائه یافتهها و تفسیر آنها دقت لازم را داشته باشند. مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد؛ بهطوریکه امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه دادههای یکسان برای تکرار پژوهش وجود داشته باشد.
• سرقت علمی: نویسنده مقاله باید از اینکه تمامی مطالب ذکرشده حاصل پژوهش وی است، اطمینان حاصل نماید و اصالت هریک از مجموعه دادههای بهکارگرفتهشده را مشخص کند.
• اصالت: مقاله باید حاصل پژوهشی جدید و اصیل باشد. نویسنده نمیتواند مقالهای را که کل یا بخشی از آن در مجلهای دیگر درحال بررسی است یا قبلاً به مجله یا همایش دیگری ارسال شده است، به این مجله ارسال نماید.
• تشکر و قدردانی: نویسندگان باید به افراد یا سازمانهایی که در شکلگیری پژوهش آنها مؤثر بودهاند، اشاره نمایند و از آنها قدردانی کنند.
• تألیف اثر: همه نویسندگانی که نام آنها در مقاله ذکر شده است، باید در انجام پژوهش همکاری جدی داشته باشند و در مقابل نتایج پاسخگو باشند. اعتبار و امتیاز نویسندگی یا تألیف باید به نسبت مساعدت در انجام و نگارش بخشهای مختلف تعیین شود. نویسندگان باید مسؤولیت انجام پژوهش را بپذیرند. نویسنده مسئول که مقاله را به مجله ارسال مینماید، باید یک نسخه یا پیشنویس از مقاله را به همه نویسندگان همکار ارسال نماید و رضایت آنها را برای ارسال مجله به مقاله و انتشار آن کسب کند.
• تضاد منافع: نویسندگان موظف هستند هرگونه تضاد منافعی را که بر نتیجه پژوهش آنها یا تفسیر یافتهها تأثیرگذار بوده است، مطرح نمایند و منابع مالی حامی پژوهش خود را ذکر کنند.
• دقت: اگر نویسندهای به اشتباه یا بیدقتی مهمی در اثر خود پی برد، موظف است موضوع را بهسرعت به سردبیر مجله اطلاع دهد و در فرایند بازبینی و اصلاح مقاله همکاری نماید.