تبیین عوامل مؤثر بر ناکامی دولت در افغانستان پساطالبان در رهنمود نظریه مجموعه امنیتی منطقه‌ای

نورمحمدی, مرتضی; فصیحی دولتشاهی, محمدعارف

doi:10.22070/iws.2019.3728.1667

تبیین عوامل مؤثر بر ناکامی دولت در افغانستان پساطالبان در رهنمود نظریه مجموعه امنیتی منطقه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

² دانش‌آموخته دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طبا طبایی

10.22070/iws.2019.3728.1667

چکیده

پژوهش حاضر، درصدد بررسی زمینه‌ها و عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری دولت ناکام و ورشکسته در افغانستان پساطالبان است. بخشی بزرگ از ناهنجاری‌ها و نابسامانی‌های سیاسی و اجتماعی در این کشور با ضعف و ناتوانی دولت نسبتی وثیق پیدامی‌کند. شواهد تاریخی نشان‌داده‌اند که دولت در افغانستان به‌صورت پیوسته از اِعمال حاکمیت تجربی، عاجز بوده و از ارائه خدمات و کالای اساسی ازقبیل «امنیت، عدالت و رفاه»، ناتوان و ضعیف، ظاهر شده‌است؛ دولت‌های به‌وجودآمده پس از 11سپتامبر نیز از این امر مستثنی نبوده و سیاست‌های حمایتی جامعه بین‌المللی نیز نتوانسته‌است، گسستی در شکنندگی و ضعف دولت در این کشور به وجودآورد؛ بدین‌سان، پرداختن به این مسئله، دارای اهمیت و ضرورتی اساسی است. پرسش اصلی اینکه «چه عواملی در ناکامی و ضعف دولت در افغانستان پساطالبان مؤثر بوده‌اند؟»؛ فرضیه مقاله، این است: سطح بالای خشونت سیاسی، سطح پایین انسجام اجتماعی ـ سیاسی، کشمکش عمده سیاسی در ایدئولوژی سازمان‌دهنده دولت، فقدان مشروعیت و ضعف عقیده (ایده) دولت از مهم‌ترین عواملی است که دولت‌های پساطالبان را در انتهای طیف دولت‌های ناکام و پیشامدرن قرارداده‌است.روش تحقیق: مسئله یاد‌شده در چارچوب نظریه مجموعه امنیتی با روش توصیفی ـ تحلیلی واکاوی‌شده‌است. یافته‌های مقاله از شکل‌گیری نوعی دولت ورشکسته نشان‌دارند که موجب رشد ناهنجاری‌ها و نابسامانی‌های سیاسی و اجتماعی در این کشور شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22520732.1398.7.14.8.2

موضوعات

جامعه شناسی سیاسی

عنوان مقاله [English]

Identifying the Factors Influencing the Government's Failure in Post Taliban Afghanistan in Regional Security Set Theory Guide

نویسندگان [English]

M Nourmohammadi ¹
M.A Fasihi Dowlatshahii ²

¹ Assistant Professor, Department of International Relations, Allameh Tabatabai University

² Ph.D. in International Relations from Allameh Tabatabai University.

چکیده [English]

The present study seeks to investigate the contexts and factors influencing the formation of a failed and bankrupt post-Taliban government in Afghanistan. Much of the political and social anomalies in this country has a strong relationship with the weakness and inability of the government.Historical evidence has shown that the government in Afghanistan has consistently failed to exercise empirical sovereignty and has emerged as a weak provider of essential goods and services such as security, justice and prosperity. Governments created after 9/11 were no exception and the international community's supportive policies failed to break the fragility and weakness of the state. Thus addressing this issue is essential. The key question is, "What factors have contributed to the failure and weakness of the government in post-Taliban Afghanistan?" The hypothesis is: high levels of political violence, low levels of socio-political cohesion, major political conflict in government organizing ideology, lack of legitimacy, and weakness of the government's beleifs are the most important factors that put post-Taliban governments at the bottom of the spectrum of failed and pre-modern governments. Research Method: The problem is analyzed in the framework of security complex theory by a descriptive-analytical method. The findings of the paper show the formation of a bankrupt state that has led to the rise of political and social anomalies in the country

کلیدواژه‌ها [English]

Afghanistan
Regional Security Forum
Government Idea
Weak Government
Political Coherence

مراجع

- احمدی، حمید (1377)؛ «طالبان، ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی؛ ش 11 و 12.

- احمدی، یوسف (1392)؛ بحران قومیت در افغانستان؛ کابل: میرگن.

- آنتونی، هیمن (1365)؛ افغانستان زیر سلطه شوروی؛ ترجمه اسدالله طاهری؛ تهران: انتشارات شباویز.

- اندیشمند، محمداکرام (1391)؛ ما و پاکستان؛ کابل: بنگاه انتشارات میوند.

- ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌_________ (1393)؛ دولت ملت‌‌‌‌‌سازی در افغانستان؛ کابل: انتشارات سعید.

- بیسلس، جان (1388)؛ جهانی‌شدن سیاست؛ ترجمه جمعی از نویسندگان؛ تهران: ابرار معاصر.

- بوزان، باری (1389)؛ مردم، دولت‌ها، هراس؛ ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

- بوزان، باری (1378)؛ مناطق و قدرتها: ساختار امنیت بین‌الملل؛ ترجمـة رحمـن قهرمـانپور، تهـران: پژوهشـکده مطالعـات راهبردی.

- بوزان، باری و همکاران (1386)؛ چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت؛ ترجمـه علیرضـا طیـب، تهـران: پژوهشـکده مطالعـات راهبردی

- پهلوان، چنگیز (1377)؛ افغانستان، عصر مجاهدین و برآمدن طالبان؛ تهران: نشر قطره.

- جعفری، کرم ( 1387)؛ «چالش‌ها و بحران‌های دولت حامد کرزای»، در کتاب مجموعه مقالات همایش تحولات افغانستان؛ کابل: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.

- جیوستوزی، آنتونی (1392)؛ افغانستان جنگ، سیاست و جامعه؛ تهران: انتشارات عرفان.

- حق‌شناس، س. ن (1363)؛ دسایس و جنایات روس‌ها در افغانستان؛ تهران: جمعیت اسلامی افغانستان.

- خضری، محمد (1384)؛ «تحلیل نهادی فساد اداری»، فصلنامه مطالعات راهبردی؛ سال هشتم، ش3.

- دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (1386)؛ سازمان پیمان آاتلانتیک شمالی (ناتو)؛ تهران: وزارت امورخارجه.

- _________ (1370)؛ مجموعه مقالات در دومین سمینار افغانستان؛ تهران: ص 99.

- دکمجیان، هرایر (1390)؛ جنبش‌های اسلامی معاصر؛ ترجمه حمید احمدی؛ تهران: کیهان.

- دهقان، محمدصادق (1393)؛ «آسیب‌شناسی توسعه در افغانستان»، ماهنامه سیاسی- اقتصادی؛ ش 259 و 260.

- رنجبر، مقصود (1384)؛ «نظریه‌های ناسیونالیسم»، مجله مطالعات ملی؛ ش 24.

- روبین، بارنت، آرمسترانگ (1384)؛ «ابعاد منطقه‌ای باز‌‌‌‌سازی افغانستان»، فصلنامه مطالعات استراتژیک؛ ترجمه امان‌الله روستاقی؛ وزارت امورخارجه افغانستان، سال اول، ش 6 و7.

- روزنا، جیمز (1384)؛ آشوب در سیاست جهان؛ ترجمه علیرضا طیب؛ تهران: نشر روزنه.

- شفیعی، نوذر (1396)؛ تبیین عوامل موثر بر اتخاذ استراتژی دولت ترامپ نسبت به افغانستان: فصلنــامه پژوهشهای ‌روابط بین الملل؛ دوره اول،ش 24.

- صالحی امیری، سید رضا (1389)؛ انسجام ملی و تنوع فرهنگی؛ تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.

- عبادی، محمدتقی (1396)؛ «مهاجرت نخبگان و پیامدهای آن در افغانستان؛»، مجموعه مقالات سومین سمینار علمی مهاجرت؛ وزارت امور مهاجرین وعودت‌کنندگان.

- فصیحی دولتشاهی، محمد عارف (1395)؛ جامعه‌شناسی خشونت سیاسی در افغانستان؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

- گل‌محمدی، احمد (1391)؛ جهانی‌شدن، فرهنگ، هویت؛ تهران: نشر نی.

- موسوی، سید عسگر (1387)؛ هزاره‌های افغانستان، تاریخ، فرهنگ، اقتصاد، سیاست؛ قم: اشک یاس.

- نوریان، محمدعلی (1394)؛ «رﻳﺸﻪﻫﺎ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﺑﺎ دوﻟﺖﻫﺎی ورﺷﻜﺴﺘﻪ: اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺷﻜﺴﺖ دوﻟﺖ - ﻣﻠﺖ‌ﺳﺎزی ﺻﻠﺢ»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ؛ ﺳﺎل ﻳﺎزدﻫﻢ، ش 31.

- Afghanistan Annual Report, Protection of Civilian in Armed Conflict.

- (20013). "United Nations Assistance Mission in Afghanistan", available at: http://www.unama.unmissions.org/Portals/UNAMA/human%20rights/Feb_8.

- Akhlaq, Sayed Hassan (2015), "The Ccrisis of national and Religious Identity in Afghanistan Today", available at: Brooks, Rosa (2005). “Failed States or the State as Failure?”, Avalibal at: http://scholarship. law. george town. edu/facpub/1108.

- Caroe,Olaf,( Caroe;1968: 25) The Pathans,55 B.C-a.D 1957,New Yprk: St Martins Press Rotberg, R (ed) (2004), When States Fail, Princeton, NJ: Princeton University Press.

- Esposito, John L & Mogahed, Dalia (2006). What Makes a Muslim radical? Foreign policy, retrived 20 Npvember 216,At:www.foreignpolocy. com/story/cms.php?story- id=3637

- Francois,M.and Sud,l (2006).Promoting Stability and Development in Fragile and Failed states.Development Policy Review 24,2:141-160.

- Gregorian,Vartan, (Gregorian;1968: 112) The Emergence of Modern Afghanistan, Stanford: Stanford University press.

- Gal, Carlotta(2009) “lncrwasing accounts of Fraud Cloud afghan Vote” NewYork Times, august30/2009.

- Keane,Conor (2016), US Nation- Building ln Afghanistan,New York, Routledge.

- Newman, Edward (2009). “Failed States and International order: Constructing a Post-Westephalian world”, Avalibal at: http://www.contemporarysecuritypolicy. org/assets/CSP-39-3-Newman. Pdf.

- Newell Richard s, and Nancy Peabody Newell, the Struggle for Afghanistan, lthaca, NY Cornell University.

- Ottawy, Marina &Mair, Stefan (2004). “States at Risk & Failed States”, Carnegie Endowment for International Peace, September, pp;1-10.

- OECD (2010). The State’ legitimacy in Fragile Situations, OECD Publications.

- Rotberg, Robert (2009). “Failed States, Collapsed States, Weak States”, posen.

- r.barry,( (1993,) “The Security Dilemma and Ethnic C onflict”,ln Michael Brown(d), ethnic Conflict and lnternutional Security,(u.S. Aprincton university press.

- Roberts, Jeffery J.The Origins Conflict in Afghanistan:West port,CT: praeger, 2003,p.49.

- Singer, Andre, Guardians of the North-west Frontier, Amsterdam: Time Life Books.

- Pamir, Peri (2013). Nationalism, Ethnicity and Democracy: Contemporary Manifestations, The International Journal and Pace Studies, Avalibal at: http://www. gmu. edu/programs/icar/ijps/vol2_2/pamir. Htm.

- Olson, William (1993). “The New World Disorder: Governability and Development, in Max G. Manwaring, ed. Gray Area Phenomena: Confronting New World Disorder, Boulder: Westview Press.

- Rotberg, Robert (2003). “Failed States, Collapsed States, Weak States: Causes and Indicators”, in State Failure and State Weakness in a Time of Terror, ed. Robert I. Rotberg Washington D. C.: Brookings Institution.

- جعفری، موسی (1397)؛ «سودای دولت قوی اشرف غنی و کابوس اقتدار شکننده»؛ تاریخ انتشار: 1 دسامبر 2017 - 10 آذر 1396، تاریخ بازدید: 8/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: http://www.bbc.com .

- طلوع نیوز (1397) «تأکید رهبران جنبش روشنایی بر برآورده‌شدن خواست‌هایشان»؛ قابل‌دسترس در: www.tolonews.com.

- وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان (1397)؛ قابل‌دسترسی در: http://morr.gov.af ، بازدید: 23/5/ 1397.

- فارسی (News (1396)؛ «آیا اشرف غنی به خواست‌ جمعیت اسلامی تسلیم‌خواهدشد؟»؛ تاریخ انتشار: 15 خرداد 1396، تاریخ بازدید: 10/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: http://www.bbc.com.

- طلوع نیوز (1397)؛ «نگرانی‌ها از سقوط پنج شهر مهم کشور به‌دست طالبان»؛ قابل‌دسترس در: www.tolonews.com Pars today؛ «گسترش ناامنی عامل اختلاف میان سران دولت وحدت ملی افغانستان»؛ تاریخ انتشار: 08 سنبله 1395, 09:28 کابل، تاریخ بازدید: 4/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: http://parstoday.com

- خبرگزاری صدای افغان(آوا (1397)؛ حنیف اتمر به دلیل اختلاف‌های عمیق و جدی با رهبری حکومت از مقامش استعفاداد؛ کد مطلب: 169398، تاریخ انتشار: شنبه ۳ سنبله ۱۳۹۷ ساعت ۱۸ :۰۹، تاریخ بازدید: 5/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: www.avapress.com.

- شبکه اطلاع‌رسانی پیام افتاب (1397)؛ اشرف غنی و تلاش‌های متمرکز‌‌‌‌سازی قدرت قبیله‌‌ای، تاریخ انتشار: شنبه ۲۹ ثور ۱۳۹۷ ساعت ۱۷:۳۴، تاریخ بازدید: 17/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: http://www.payam-aftab.com.

- رادیو و تلویزیون راه فردا (2015)یست و ششم دلو سالروز خروج ار تش سرخ شوروی از افغانستان، تاریخ انتشار: 15 فوریه2015، تاریخ بازدید: 16/ 6/ 1397، قابل‌دسترسی در: https://www.youtube.com

- خبرگزاری صدای افغان (1397)؛ «آمریکا به افغانستان اجازه‌نداد که در نشست مسکو شرکت‌کند/ آمریکا نمی‌خواهد که روس‌ها در مسئله صلح افغانستان دخیل‌شوند، تاریخ انتشار: سه‌شنبه ۶ سنبله ۱۳۹۷، ساعت ۱۷:۰۲، قابل‌دسترسی در: www.avapress.com.