فرهنگ سیاسی در جمهوری اسلامی: مطالعه موردی هفتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

فرهنگ سیاسی، یکی از مجاری و ابزارهای تجزیه‌ونحلیل سیاسی در هر کشوری است؛ در این شیوه، محقق به‌جای جستجوی ذهنیت یک فرد، برجستجوی ذهنیت قشر یا اقشار یا وجه غالب جامعه متمرکز می‌شود؛ ذهنیتی که هر عامل اجتماعی خواه‌ناخواه، کم ‌و بیش از آن متأثر می‌شود. رهیافت فرهنگ سیاسی، خود رهیافتی میان‌رشته‌ای و از ترکیب روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی و مردم‌شناسی شکل‌گرفته‌است. در این مقاله با تحلیل محتوای کیفی و مشاهده مشارکتی، واقعه انتخابات خرداد 1376 تجزیه‌ و تحلیل‌شده و محقق از مجرای آن کوشیده‌است که وجوهی از فرهنگ سیاسی در جمهوری اسلامی ‌را برجسته‌نمایی‌کند. تکلیف‌گرایی مذهبی دوره جنگ، مصرف‌گرایی دوره سازندگی، بدبینی ساختاری نسبت‌به حاکمان، سائقه عاشورا و مشارکت منفی، برخی از یافته‌های این نوشتارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Culture in Islamic Republic of Iran Case Study: 7th Presidential Election

نویسنده [English]

  • ebrahim barzegar
Assistant professor of political science, Allame Tabatabaie University
چکیده [English]

Political culture is one of the tools for political analysis in every country. In this method, author surveys thoughts of a category or majority of society instead of searching thoughts and minds of an individual; thoughts which every person can be influenced by. Political culture approach is a cross-major approach composed of psychology, sociology, social psychology, and anthropology. This paper studies 1997 election through qualitative content analysis and collaborative observation, indicating some aspects of political culture in Iran. Religious deontologist in war era, consumerism in construction era, pessimistic to the governors, Ashura events and negative collaborations are some of the findings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran’s Political Culture
  • Seventh Presidential Election
  • Political Competition
  1. -      آلموند، گابریل و همکاران (1377)؛ چارچوبی نظری برای بررسی سیاست تطبیقی؛ ترجمه علیرضا طیب؛ چ2، تهران: مرکز آموزش و مدیریت دولتی.

    -      آلموند، گابریل (1376)؛« فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی»، فرهنگ توسعه؛ ش 5 و6.

    -      آلموند، گابریل و پاول (1376)؛ «درآمدی تاریخی به نظریه فرهنگ سیاسی»؛ ترجمه هوشنگ جیرانی؛ همشهری، ش 1259، ص 6.

    -      ادیب، محمدحسین (1374)؛ جامعه‌شناسی ایران؛ تهران: نشر هشت‌ بهشت.

    -      انصاف‌پور، غلامرضا (1363)؛ ایران و ایرانی (تحقیقی در یک‌صد سفرنامه خارجی)؛ تهران: کتاب‌فروشی زوار.

    -      ایزدی،  محمدعلی (1382) ؛ چرا عقب مانده ایم؟ تهران  نشر علم.

    -      بازرگان، مهدی (بی‌تا)؛ سازگاری ایرانی به‌صورت ضمیمه کتاب روح ملت‌ها؛ نوشته آندره زیگفرید؛ تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.

    -      بشیریه، حسین (1380)؛ آموزش دانش سیاسی؛ تهران: نگاه معاصر

    -      جعفرپور، رشید (1392)؛ مطالعه تطبیقی فرهنگ سیاسی ایران در دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌، پایان‌نامه دکتری؛ دانشگاه امام صادق (ع).

    -      جمال‌زاده، محمدعلی (1335)؛ خلقیات ما ایرانیان؛ تهران: فروغی.

    -      خمینی، روح اله (1358) ؛ صحیفه امام  ؛ تهران  موسسه تنظیم و نشر امام خمینی ، جلد9.

    -      دیداری، اکرم (1376)؛ «روزنامه و انتخابات مجلس پنجم»، فصلنامه رسانه.

    -      «سرمقاله»، روزنامه رسالت؛31/2/1376.

    -       «سرمقاله»، روزنامه سلام؛ 29/2/1376.

    -      سریع‌القلم، محمود (1392)؛ فرهنگ سیاسی ایران؛ تهران: فرزان‌روز.

    -      عنایت، حمید (1351)؛ بنیاد فلسفه سیاسی در غرب؛ تهران: دانشگاه تهران.

    -      قیصری، نوراله و ابوالفضل شکوری (1381)؛ «فرهنگ سیاسی: پژوهشی در ساختار و تحولات نظری یک مفهوم»، فصلنامه دانشگاه مفید.

    -      کاظم‌زاده ایرانشهر، حسین (1335)؛ تجلیات روح ایرانی؛ تهران: اقبال.

    -   کریمیان، علیرضا (1394)؛ رسانه‌های جمعی و ثبات سیاسی در حمهوری اسلامی ایران با تأکید بر روزنامه‌های سراسری، پایان‌نامه دکتری دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛ دانشگاه علامه طباطبایی.

    -      گل‌محمدی، احمد (1394)؛ فرهنگ سیاسی؛ تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

    -      مجموعه مقالات سمینار ادبیات انقلاب اسلامی‌(1373)؛ تهران: سمت.

    -      محمدی، مجید (1376)؛ «فرهنگ عامه»، ماهنامه توسعه؛ ش22.

    -      وبر، ماکس (1374)؛ روحیه سرمایه‌داری و اخلاق پروتستانتیسم؛ تهران: سمت.

    -      ویژه‌نامه روزنامه سلام؛ فروردین 1376.

    -      هالوپ، رنالته (1375)؛ آنتونیو گرامشی: فراسوی مارکسیسم و پسامدرنیسم؛ ترجمه محسن حکیمی؛ تهران: نشر خجسته.

    -      هفته‌نامه شلمچه (1376)؛ سال دوم، ش9.

    -      هفته‌نامه شما، ارگان جمعیت مؤتلفه اسلامی، ش 7، 14/1/1376.

    1. منابع انگلیسی

    -       Almond,  (eds)  (2000) Comparative Politics Today, new York: Longman.

    -       Almond, G.A and s. Verba  (1963) The Civic Culture: Political Attiudes And Democracy in Five Nations,: ng: Princeton university press.

    -       Samih k. farsoun and Mehrdad mashayekhi, (eds) (1991) Iran political culture in Islamic republic Iran, hondon and new York.