در تلاش برای ارزیابی دقیق نتایج انقلاب اسلامی ایران این سؤال مطرح میشود که «چه عواملی بر دامنه و کیفیت نتایج انقلاب اسلامی اثرگذار بوده است؟» فرض آن است که نتایج انقلاب اسلامی را باید با توجه به زمینههای مختلف جامعه ایران و موقعیت ایران در نظام بینالملل مورد ارزیابی قرار داد. با ترکیب دیدگاههای نظریهپردازان نتایج انقلابها به روش فراترکیب کیفی، 20 مؤلفه تعیینکننده میزان و سرعت نتایج انقلابها استخراج شد که در گام بعدی، تأثیر آنها بر نتایج انقلاب اسلامی به آزمون گذاشته شد. در نهایت این نتایج به دست آمد که دگرگونیهای زیاد انجام گرفته در زمان حاکمیت چندگانه، جایگزینی بالای انقلابیون با عناصر رژیم قبل، موفقیت انقلابیون در دولتسازی، خاستگاه اجتماعی رهبران، قابلیت و اهداف نخبگان به قدرت رسیده، توانایی در ساختن یک سازمان کارآمد انقلابی، ترکیب سازمان رسمی دولت با یک جنبش سیاسی، سیاستهای دولت انقلابی و داشتن اهداف ملی مورد حمایت مردم بر نتایج انقلاب اسلامی اثر فزاینده داشته است. همچنین، متغیرهای دیگری چون محدودیت منابع انسانی و مادی قابلدسترسی نظام سیاسی انقلابی، نهادهای اقتصادی ناکارآمد و سطح پایین توسعه اقتصادی قبل از انقلاب، میزان بالای ائتلاف صورتگرفته بین انقلابیون، منازعه گروههای رقیب برای تصاحب قدرت، وقوع جنگ داخلی، موقعیت پیرامونی ایران در ساختار بینالمللی، رویدادهای مصیبتبار، حاکم شدن تفسیرهای مضیق بر سنت، ثقیل شدن دیوانسالاری دولتی، ضعف در خلاقیت ایدئولوژیکی و ضعف در تداوم دگرگونی گفتمان فرهنگی بر نتایج انقلاب اسلامی اثر محدودکننده داشتهاند. بنابراین، قبض و بسط نتایج انقلاب اسلامی را باید در کشاکش این دو دسته عوامل مورد تحلیل قرار داد.
)