طبقه متوسط: چالش‌های سیاسی/اقتصادی در ایران پسا انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روابط بین‌الملل، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

طبقه متوسط طبقه­ای است که به واسطه­ی مهارت و تخصص بالای خود در بسیاری از مشاغل مختلف حضور دارند که از نظر ارزش‌های فرهنگی، بیشتر مشابه طبقه بالا و از نظر اقتصادی بیشتر مشابه طبقه کارگر هستند. با توجه به نقش مهم و تأثیرگذار، این قشر همواره به عنوان موتور محرکه و­ یکی از اصلی­ترین ارکان پیشرفت و توسعه در جوامع بشری مطرح است. به همین دلیل اساس مقاله حاضر بررسی چالش­های سیاسی/اقتصادی طبقه متوسط در ایران بعد از انقلاب اسلامی است. به لحاظ روش­شناسی از نوع مطالعات تحلیلی است که برای جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شده است. چارچوب نظری انتخابی برای تحلیل طبقه بر اساس نظریه جیمز آلن بیل است زیرا توانمندی، تخصص و مهارت بالا را بر تمییز دادن طبقات و اقشار اجتماعی به کار می­برد و­ از آنجایی که عمدتاً طبقه متوسط را گروه بروکرات ها تشکیل می­دهند هرچند بعضی از این افراد از لحاظ اقتصادی ضعیف هستند ولی­ در مجموع این افراد از نظر تحصیلات و تخصص در سطح بالایی می­باشند و به همین جهت در طبقه متوسط قرار می­گیرند. پرسش اصلی این تحقیق این است که چالش­های سیاسی/اقتصادی کدم‌اند و چه تأثیری بر طبقه متوسط داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می­گردد که به نظر می­رسد چالش­های سیاسی/اقتصادی موجب ضعف طبقه متوسط در جامعه ایران شده است؛ بنابراین هدف اصلی این مقاله تشریح چالش­های سیاسی/اقتصادی است که شناسایی و کمک به حل و فصل این چالش­ها می‌تواند منجر به پویایی و نقش‌آفرینی طبقه متوسط شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Middle Class: Political/Economic Challenges in Post-Islamic Revolution Iran

نویسندگان [English]

  • Atefeh Sadeghi 1
  • Mohammad Abolfathi 2
1 M.A., International Relations, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

The middle class is a social group characterized by its high levels of skills and expertise, which allows its members to occupy a variety of occupations. Culturally, the middle class shares values more similar to those of the upper class, while economically, it aligns more closely with the working class. Given its important and influential role, this class has always been regarded as a driving force and one of the main pillars of progress and development in human societies. For this reason, the purpose of this article is to examine the political and economic challenges faced by the middle class in Iran following the Islamic Revolution. In terms of methodology, this is an analytical study that employs documentary methods to gather information. The selected theoretical framework for class analysis is grounded in James Allen Beale's theory, which utilizes high competence, expertise, and skill to differentiate between classes and social strata. The middle class primarily consists of bureaucrats; although some individuals within this group may be economically disadvantaged, they generally possess a high level of education and expertise, thereby categorizing them within the middle class. The primary question of this research is: What are the political and economic challenges, and what impact have they had on the middle class? In response to this hypothesis, it is proposed that political and economic challenges have contributed to the weakening of the middle class in Iranian society. Therefore, the primary purpose of this article is to describe the political and economic challenges that can enhance the dynamism and role of the middle class in identifying and addressing these issues.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution
  • Middle Class
  • Expertise
  • Poverty
  • Inequality
  • ابراهیمبای­سلامی،­ غلامحیدر (۱۳۸۶­)، «مناسبات­ دولت­ و جامعه­ از دیدگاه جامعه‌شناسی»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش ۳۰، صص 170-158.
  • ابوطالبی، مهدی (۱۳۸۷)، ارتجاع روشنفکری بعد از انقلاب اسلامی، تهران: نشر موسسه فرهنگی ولا منتظر (عج)، صص 26-25.
  • ازغندی، علیرضا و روژان حسام قاضی (۱۳۹۷)، «سیری بر هویت طبقه متوسط جدید طی سه دهه بعد از انقلاب در ایران»، فصلنامه سیاست پژوهی، ش 10، ص 98.
  • اسماعیل‌زاده،­ علی­اصغر و غلامرضا ذاکر­صالحی (۱۳۹۳)، «بررسی مهاجرت نخبگان علمی در ایران» فصلنامه علوم اجتماعی، ش 26، صص 10-4.
  • جلینسک، دانیلا آنجلینا (۱۳۹۹)، فرهنگ، نوآوری و توسعه، ترجمه حجت‌الله خدری غریب وند و علیرضا جابری، تهران: نشر نقد فرهنگ، ص 149
  • رحمت‌اللهی، حسین و احسان آقا محمد آقایی، (۱۳۹۲­)، «درآمدی­ بر نقش دولت در فرآیند مشارکت پذیری مردم»، مجله مطالعات حقوقی، ش 3، ص 90.
  • رستمی، رسول و محمد­رضا راشد محصل (1399)، «چرخش نخبگان در شاهنامه فردوسی»، نشریه زبان و ادب فارسی، ش 242، صص 122-120.
  • صیاد، محمدرضا­ و همکاران (­۱۳۹۷­)، «چرایی و ویژگی‌های فرهنگ سیاسی دولت‌گرا»، فصلنامه سیاست پژوهی ایرانی، ش 16، صص 20-15.
  • عسگری‌پور، حبیب و همکاران (­۱۳۹۹­)، «طبقه متوسط جدید و گذار به دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی تخصصی سپهر سیاست، ش 24، صص 121-118.
  • عظیمی، حسین (۱۳۷۸­)، ایران امروز در آینده مباحث توسعه (برای حل بحران‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت اقتصادی کشور چه می‌توان کرد؟)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ص 73.
  • علمدار، فاطمه سادات و همکاران (1400)، منطق فرهنگی انتخاب بی‌تفاوتی اجتماعی در افراد طبقه متوسط، تهران: نشریه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ش 64، ص 33.
  • مالجو، محمد (۱۳۸۵­)، «مطالعات اقتصادی طبقه متوسط در ایران نمونه پژوهی گروه شغلی معلمان»، نشریه گفتگو، ش ۴۶، ص 40.
  • مجیدی، حسن و محمد رستم­پور (­۱۳۹۶­)، «رویکرد دولت بر طبقه متوسط جدید در جمهوری اسلامی ایران (سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴­)»، نشریه مطالعات منافع ملی، ش ۸، ص 79.
  • محمودی­مهر، عبدالله (1394)، نقش طبقه متوسط در تحولات اخیر مصر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه رازی، ص 27.
  • مطلبی، مسعود (­۱۳۸۶­)، «نقش و کارکرد سیاسی طبقه متوسط جدید در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی، ش 8، ص 82.
  • مقدس­، علی‌اصغر (۱۳۹۹)، نابرابری‌های اجتماعی، تهران: نشر برنا، ص 43.
  • ملک‌پور، حمید و مسعود مطلبی (­۱۳۹۹­)، «رابطه دولت و طبقه متوسط جدید در ایران پس از انقلاب اسلامی (سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲­)»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، ش 51، ص 147.
  • مرکز پژوهش‌های مجلس، روزنامه اعتماد (1403)، شماره 5813، ص 1.
  • نیری­، هومن و همکاران (۱۳۹۸)­، «تغییرات سرمایه فرهنگی و اقتصادی طبقه متوسط جدید و تأثیر آن بر رفتار سیاسی این طبقه در ایران پس از انقلاب (سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷)»، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، ش 3، صص 132-116.
  • نشریه اتاق بازرگانی­(۱۳۹۷­)، ش 12، ص 1.
  • هزار­جریبی، جعفر و رضا صفری شالی (­۱۳۸۹)، «­بررسی نظری در شناخت طبقه متوسط با تأکید بر طبقه متوسط جدید ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی. ش 50، ص 80.
  •  
  • Ansari, Mansour. (2016). "political Field in Islamic Republic of Iran: Application of Bourdieus field Theory". Vol 2. No 8,P 60.
  • Ebadollahi, Hamid and Mahdi Akbar nejad. (2011). WorkEthic, Gender and social class in an Islamic society: Acase stady in Iran,P 5.
  • Golkarian, Ghadir. (2019). "Globalization and its impactc on Iranian culturc, universal". journal of history and oculture. Vol 1. No1,P 2.
  • Heshmat zadeh, Mohammad Baqer and et.al. (‌2021). "Assessing The Contexts Affecting the finanial Costs of parliamentary Elections Iran (focusing on the Tehth Term of the Islamic consaltative Assembl Elections Rasht Townsnip)",P 68.
  • Jajalli Tehrani, Mohammad Hassan. (1982). The Causes Of Revolution: A Case Study Of Iranian Revolution Of 1978-79. Thesis Presented to The Graduate Council Of The North Texas State University in Partial Fuifillment Of The Reqirements For The Degree Of Master Of Arts By Mohammad Hassan Jajalli Tehrani",P 4.
  • Kausar, Rizwan and Rubiana Bibi. (1979). "Max webbers legitimacy and Iranian political system after Islamic Revolution". Vol 4. No1,P 630.
  • Khelghat Doost, Homoon. (2020). "The Iranian Revolution of 1979: confronting Theories of Revolution and charisma". In Ternational Journal Of Academic Researchin Business Social Seiences.Vol10. No.4,P 528.
  • Makofsky, David and Bayram unal. (2019). "Social class and Islamic Identity: Chinese uyghur Students and working Class in Turkey". Vol6. Issue2, P157.
  • Panah, Maryam. (2002). "Social revolution: the elusire emergence of an agenda in International Relations". British Interernational studies Asociation,P 214.
  • Salehi Isfahani, javad. (2006)."Revolution and redistribution in Iran; porerty and inequality 25 years later". Department of Economics Virginia tech,P 10.
  • Salmani, Bahloul. (2013). "Theimpact of Translation in Emerging Irans political Religious Intellectual Discourescs and (from eary Qatar Dynasty of the end of Reza shah Era)". Vol1. No1,P 162.
  • Tayefi, Ali. (2011). "Challenges of Sociology in Iran (ups And Downs and perspective of Exit)". Vol7. No.1,P 174.
  • Vargas Hernandez, Jose and et.al. (2011). "What is policy , social policy and social policy changing?". International journal of Business and social science. Vo l2. No.10,P 287
  • تغییرات سالانه قیمت دلار پس از انقلاب اسلامی(رشد قیمت ارز خارجی و کاهش ارزش ریال)، سایت ایرنا، آخرین تاریخ به روز رسانی 21/1/ 1402، کد خبر753043، irna.ir
  • روند نرخ فقر،خط مطلق فقر سرانه(1390-1400)، سایت اقتصاد نیوز،آخرین تاریخ به روز زسانی3/3/1402، کدخبر36180، eghtesadnews.com
  • تحولات وضع فعالیت جمعیت کشور در سال های( 1398-1355)، سایت مشزق نیوز، آخرین تاریخ به روز رسانی9/10/1398، کدخبر1024866، https://www.mashreghnews.ir
  • نرخ تورم در ایران پس از انقلاب اسلامی، سایت آفتاب نیوز، آخرین تاریخ به روز رسانی12/7/1391، کدخبر 223869، https://aftabnews.ir.