بازشناسی و فهم «صورتبندی جهان مشترک» در اندیشه سیاسی علامه اقبال لاهوری (بر پایه متدولوژی اریک وگلین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

چکیده

آثار ادبی محمد اقبال لاهوری موجب شهرت وی در مقام یک شاعر شده است، با این حال در کتاب فلسفیِ احیا تمدن اسلامی که به دنبال راهی برای بازسازی تمدن اسلامی و جلوگیری از انحطاط بیش از پیش مسلمانان است در نقش یک فیلسوف و نظریه­پرداز ظاهر می­شود. هدف اصلی پژوهش پیش­رو، ارزیابی میراث فکری محمد اقبال لاهوری به عنوان یک روشنفکر دینی، بر پایه متدولوژی «جهان مشترک» است. پرسش اصلی پژوهش این است که اقبال لاهوری چگونه توانسته است در ساحَتِ نظر، به خلق یک «جهان مشترک» (Common World) مبادرت ورزد که همه گروه­ها و جریان­های سیاسی- فکری مختلف در آن اعلام حضور کنند و به صورت مسالمت­آمیز به تبادل­نظر و عقاید بپردازند؟ یافته­های پژوهش بر اساس نظریه و متدولوژی اریک وگلین نشان می­دهد دو جهان سنت و مدرنیته در دگرگونی آرا و اندیشه­های اقبال نقش­آفرینی نموده­اند که پس از پیمودن یک مسیر طولانی اندیشه­های وی در قالب یک فضای بینابینی و طرح «جهان مشترک» به ثبات می­رسد. با این حال به این نکته نیز باید توجه داشت که اندیشه­های اقبال اگرچه از پتانسیل خلق یک جهان مشترک برخوردار است، نقطه عزیمت بحث وی مانند سایر روشنفکران دینی، سپهر سیاست نبوده، بلکه از فلسفه به ساحَت ِسیاست وارد می­شود. بررسی ادبیات موجود نشان می­دهد که پژوهش مستقلی در این زمینه در زبان فارسی وجود ندارد. روش پژوهش مبتنی بر متدولوژی «جهان مشترک» اریک وگلین و روش گرد­آوری داده­ها نیز «کتابخانه­ای و اسنادی» است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Recognizing and Understanding the "Formulation of the Common world" in the Political Thought of Allama Iqbal Lahori (Based on Eric Voegelin's Methodology)

نویسندگان [English]

  • Alireza Samiee Esfahani 1
  • Younes hadadi ahangar 2
1 Associate Professor, Political Science Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan Iran.
2 Ph.D student of political science at Yasouj University
چکیده [English]

The literary works of Muhammad Iqbal Lahori have made him famous as poet. However, in the philosophical book of "Revival of Civilization", aims way to rebuild Islamic civilization and prevent further decline of Muslims, he appears in the role of a philosopher and theoretician. The main goal of the current research is to evaluate the intellectual legacy of Muhammad Iqbal Lahori as a religious thinker, using the "Common World" methodology.
The main question of the research is how Iqbal Lahori was able to create a "common world" in realm field opinions, where which all groups various different political-intellectual assert declare their presence and exchange opinions and peacefully manner.
The findings of the research, based on the theory and methodology of Eric Voegelin, show that the two worlds of tradition and modernity have influenced the transformation of Iqbal's opinions and thoughts. After traversing a long path, his thoughts have taken shape in the form of an intermediate space. The "Common World" plan will be implemented. However, it should also be noted that although Iqbal's thoughts have the potential to create a common world, the starting point of his discussion, like that of other religious intellectuals, is not the sphere of politics; rather, it transitions into the realm of politics from philosophy. A review of the existing literature reveals a lack of independent research in this field in the Persian language. The research method is based on Eric Voegelin's "Common World" methodology, and the data collection method is "library and documents."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iqbal Lahori
  • Voegelin
  • Common World
  • Tradition
  • Modernity
  • اقبال، جاوید، (1372)، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ترجمه: شهیندخت، کامران مقدم، انتشارات آستان قدس رضوی، جلد اول.
  • احمدوند، شجاع، سلگی، محسن،(1393) «مبانی اندیشه فریدریش نیچه و اقبال لاهوری با تاکید بر انسان­شناسی و فلسفه سیاسی»، فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال دوم، شماره 8، صص 168-141.
  • ثواقب، جهانبخش،( 1401)، «انحطاط تمدن اسلامی»، جامعه­شناسی تاریخی، دوره 14، شماره 1، صص 235-188.
  • جمشیدی­ها، غلامرضا، پیری، صدیقه (1393)، «تحلیل جامعه­شناختی و توسعه نیافتگی ملل مسلمان و راه­های برون­رفت از آن از منظر علامه اقبال لاهوری»، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال چهارم، شماره 17، صص 75-55.
  • ذاکر اصفهانی، علیرضا،(1377)، «سیری در اندیشه سیاسی علامه محمد اقبال لاهوری»، فرهنگ، شماره 28-27، صص 326-305.
  • رومیانی، بهروز، مهلا، سعیدیان،(1390)، «اقبال تصویرکننده اینترناسیونالیسم و جهان وطنی اسلامی و انعکاس تفکر دینی اسلامی وی بر نسل امروز»، جهاد دانشگاهی، شماره 25، صص 266-253.
  • زهرا زاده، محمدعلی، (1388)، موج ز خود رسته، مجموعه مقالات همایش بین­المللی بزرگداشت یکصدو سی و دومین سال تولد علامه اقبال لاهوری، مرکز مطالعات شبه قاره و آسیای جنوبی، چاپ اول، جلد دوم.
  • سالاری، عزت الله،(1392)،«حکمت خودی و فلسفه شرقی در نگاه اقبال لاهوری»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، دوره 13، شماره 2، صص 172-153.
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1387)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران، چاپ چهارم، جلد اول.
  • شیرودی، مرتضی،(1387)، «چیستی حقیقت در دستگاه فکری اریک وگلین»، فصلنامه دین و سیاست، شماره 15، صص 76-47.
  • عبدالحکیم، خلیفه،(1370)، مولوی، نیچه و اقبال، ترجمه: محمد، بقائی، انتشارات حکمت، چاپ اول .
  • قیصر، نذیر،(1381)، اقبال و شش فیلسوف غربی، ترجمه: محمد، بقایی ماکان، نشر یادآوران، جلد اول.
  • لاهوری، محمد اقبال، (1336)، چه باید کرد ای قوم شرق، نشر دفتر فرهنگ اسلامی، جلد اول.
  • لاهوری، محمد اقبال،(1346)، احیای فکر دینی در اسلام، ترجمه احمد آرام، نشریه شماره 1 موسسه فرهنگی منطقه­ای، جلد اول.
  • لاهوری، محمداقبال، (1358)، اسرار خودی و رموز بی­خودی، ترجمه محمد حسین مشایخ فریدونی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، جلد اول.
  • لاهوری، محمد اقبال، (1368)، نامه­ها و نگاشته­ها، ترجمه: عبدالله، ظهیری، نشر جاوید، جلد دوم.
  • میر، محمد، (1388)، «خودی و انسان آرمانی در اندیشه اقبال لاهوری»، فصلنامه مطالعات شبه قاره، سال اول، شماره اول، صص180-159.
  • نصیری حامد، رضا، (1400)، «واپس­نگری و تمنای ثبات؛ نقدی بر کتاب ذهن ارتجاعی: محافظه­کاری از ادموند برک تا سارا پالین»، پژوهش­نامه انتقادی متون و برنامه­های علوم انسانی، شماره 94، صص 404- 383.
  • وگلین، اریک،(1400)، درآمدی بر دانش نوین سیاست، ترجمه: محمد، صبوری، نشر پارسه، جلد اول.
  • Ahmad Qayum Khan and Nadeem Ahmad (2021), A Brief Introduction To Allama Muhammad Iqbals Political Philosophy, Pakistan Journal of Social Research, Vol.3, No.4, PP. 338-344.
  • Aliakbar Samkhaniani, (2013), Dimensions of Iqbal Lahori’s Islamism in Kolliyat of Persian Poetry Journal of Subcontinent Researches University of Sistan and Baluchestan,5, No.15, pp.167-190.
  • B Zeynab Ali, (2011) Aqbals Notion of An Islamic Modernity Introduction, Global Political Thought, vol.15, No 2. PP. 1-21.
  • Johan von Heyking, (2011), Eric voegelin and The Languages of Science and Common Sense, Panel at Eric Voegelin Society, Annual Meeting of The American Political Science, University of Lethbridge, PP.1-22.
  • Martin, Palous (2018), Eric Voegelin, Common Sense and Central Europe, University Florida, PP.1-12.
  • Matalyn, Vander Bleek, Davd, Walsh, (2019), Eric Voegelins Methodology: Experence, Anamnesis, and the Recovery of Reality, Catholic University, vol.1, No.7. PP. 1-22.
  • Muhammad Amir, Sultan Mahmood, Faraz Ali Shah, (2018), Nationalism and Democracy A Comparative Analysis of Allama Iqbal and Abul Ala Mawdudi, Pakistan journal of Humanities Social Sciece Research, 01, NO.02,PP.1-16.
  • Muhammad Saleh Tajuddin, (2014), Muhammad Iqbals Philosophy of Religion and Politics, Al- Ulum, vol.14, No2. PP. 419-432
  • Tahir Abbas Tayib and Sajida Perveen (2018), Political Philosophy of Allama Iqbal: A Literary Review, Orient Research Journal of Social Sciences, Vol. 3, No. 2, PP. 252-261.
  • Tomasz, Niezgoda (2022), Revelation and Philosophy in the Thought of Eric Voegelin, Open Theology, vol 31, NO.8, PP.153-172.
  • Voegelin, Eric, (2019), Political Theory For Today, Edited By Scott Robinson, Lee Trepanier, and David N.Whitney, Lexington Books, Lanham, Boulder, New York, London.
  • Voegelin, Eric, (1987), the New Science of Politics, The University Of Chicago Press, Chicago Illinois
  • Zamir Akhtar Khan (2010), Iqbal and Quaids Vision of Pakistan, University of Peshawar, Vol. 2, No2, PP. 136-164.