واکاوی زمینه‌ها و بسترهای فرسایش امید اجتماعی در افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم بشری، دانشگاه بغلان، افغانستان.

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه یزد، ایران

3 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه یزد، ایران.

چکیده

درحال حاضر، کشور افغانستان در ابعاد مختلف حیات اجتماعی، شرایط نامطلوب، اوضاع نابسامان و غیرقابل پیش‌بینی را می‌گذراند. قطعاً شرایط مذکور به یک باره پدید نیامده و میدانی از علل در آن دخیل هستند. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، واکاوی زمینه‌ها و بسترهای پیدایی این وضعیت در افغانستان است و اینکه چه عواملی در شکل‌گیری این نابسامانی و فرسایش امید اجتماعی نقش دارند؟ این پژوهش در چارچوب پارادایم تفسیری و رویکرد کیفی، با روش نظریۀ زمینه‌ای و تکنیک مصاحبه عمیق اجرا شد. جامعۀ هدف تحقیق، بیست نفر از نخبگان کشور افغانستان بودند که در زمان مصاحبه در این کشور حضور داشتند. یافته‌ها نشان داد که در یک فرایند چندبُعدی و تاریخی، مجموعه‌ای از عوامل در بروز وضعیت فعلی سهیم‌اند؛ انفعال مردم در برابر ظهور و افول نظام‌های سیاسی، دولت‌های ضعیف و نخبه‌گریزی ساختار مدیریتی (به‌عنوان شرایط علّی)، وجود دولت‌های غیردموکراتیک و دخالتهای خارجی (به‌عنوان عوامل مداخله‌گر) و ساختارهای اجتماعی چندقومی- مذهبی، بی‌ثباتی سیاسی، فقر و بی‌سوادی (به‌عنوان شرایط زمینه‌ای) به‌عنوان مقولات اصلی مدل پارادایمیِ پیدایی وضعیت فعلی افعانستان استحصال شدند. هستۀ مرکزی هم گذشتۀ نابسامان و آینده نامعلوم تعیین شد. نتیجه‌ اینکه وضعیت نامطلوب فعلی، ریشه در گذشته‌ای نابسامان دارد و این وضعیت، آیندۀ جامعه را مبهم و نامعلوم کرده که در نهایت، موجب کاهش امید اجتماعی و شکل‌گیری نگرش منفی نسبت به بهبود اوضاع اجتماعی شده‌است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Contexts and Foundations of the Erosion of Social Hope in Afghanistan

نویسندگان [English]

  • Sayed Mohammad Firozi 1
  • Akbar Zare Shahabadi 2
  • Hossein Emamalizadeh 3
1 Assistant Professor of Sociology, Faculty of Literature and Human Sciences, Baghlan University, Afghanistan
2 Associate Professor, Department of Sociology, Yazd University, Iran
3 Ph.D Student of sociology, Yazd University, Iran
چکیده [English]

Currently, Afghanistan is experiencing unfavorable, chaotic, and unpredictable conditions in various aspects of social life. Certainly, the mentioned conditions did not appear all at once, and there are several reasons involved in it. Based on this, the aim of the current research is to analyze the background and foundations of the situation in Afghanistan, as well as the factors involved in the formation of this disorder and the erosion of social hope. This research was conducted within the framework of the interpretive paradigm and utilized a qualitative approach. The grounded theory method and in-depth interview technique were employed. The research targeted twenty elites from Afghanistan who were present in the country at the time of the interview. The findings showed that a multidimensional and historical process contributes to the current situation in Afghanistan. Several factors were identified, including people's passivity towards political systems, weak governments, and elitism in the management structure (as causal conditions). Additionally, non-democratic governments and foreign interference were identified as intervening factors. Furthermore, multi-ethnic-religious social structures, political instability, poverty, and illiteracy were identified as underlying conditions. These factors collectively form the paradigmatic model for understanding the current situation in Afghanistan. The central nucleus is determined by its chaotic past and uncertain future. The current unfavorable situation is a result of a troubled past. This situation has made the future of society uncertain and vague, ultimately leading to a decrease in social hope and the formation of a negative attitude towards improving the social situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social hope
  • future
  • social structures
  • elites
  • Afghan society
  • افراسیابی، حسین؛ خوبیاری، فهمیه؛ قدرتی، شفیعه؛ دشتی زاد، سعید (1394)، عوامل اجتماعی مرتبط با امید جوانان به آینده (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‌های شهر یزد)، فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. دوره15، ش31، صص20-1.
  • افشانی، علیرضا ؛ جعفری، جعفری (1395)، رابطه سرمایه اجتماعی و امید به آینده در بین دانشجویان دانشگاه یزد، فصلنامه علوم اجتماعی، سال25، ش73، صص115-92.
  • امیرخان‌نژاد، امیرعلی؛ صباغ، صمد (1394)، بررسی رابطه بررسی رابطه بین بیگانگی اجتماعی، فقر اقتصادی و اعتقادات دینی با امید به آینده دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی مرند، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی، سال هفتم، شماره 23، صص19-7.
  • امیری اسفرجانی، زهرا؛ هاشمیان‌فر، سیدعلی ؛ قاسمی، وحید (1398)، کاوش در امید اجتماعی، نظریه‌ای داده بنیاد، فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، سال دهم، ش1، صص51-27.
  • دورکیم، امیل (1379)، خودکشی، ترجمۀ نادر سالارزاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • رورتی، ریچارد (1384)، فلسفه و امید اجتماعی، عبدالحسین آذرنگ و نگار نادری. تهران: نشر نی.
  • ریتزر، جرج (1393)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
  • رسولی، یاسین (1396)، سنت و سیکولاریزم در افغانستان، تهران: نبشت.
  • زتومکا، پیوتر (1384)، اعتماد نظریه جامعه شناختی. غلامرضا غفاری. تهران: انتشارات شیرازه.
  • سجادی، سیدعبدالقیوم (1388)،جامعه‌شناسی سیاسی افغانستان ( قوم، مذهب و حکومت)، قم: نشر بوستان.
  • صفری شالی، رضا؛ طوافی، پویا (1397)، بررسی میزان امید به آینده و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال9، ش35، صص153-116.
  • علیزاده اقدم، محمدباقر (1391)، بررسی میزان امید به آینده در بین دانشجویان و عوامل موثر بر آن، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، سال چهارم، ش48، صص206-189.
  • فاضل زاده، پریناز (1385)، عوامل موثر بر امید به آینده جوانان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی. استاد راهنما: فرامرز رفیع پور.
  • داود فرخ نژاد کشکی، داود؛ محمدی، اصغر؛ حقیقتیان، مسعود (1397)، بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر در امید به آینده‌ی حاشیه نشینان تبریز، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، دوره8، ش29، صص108-81.
  • قاری قرآنی، سیما (1393)، عوامل اجتماعی مؤثر بر امید به آینده دانشجویان دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا.
  • گیتی قریشی، اشرف السادات (1388)، سطح امیدواری در دانشجویان سال اول و سال آخر رشته روانشناسی، مجله اندیشه و رفتار، دوره 3، ش12، صص56-45.
  • مردانی فر، فهیمه (1396)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر امید به آینده دانشجویان دانشگاه‌های شهر بندرعباس، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه هرمزگان.
  • هزارجریبی، جعفر؛ آستین افشان، پروانه (1388)، بررسی عوامل موثر بر نشاط اجتماعی (با تاکید بر استان تهران)، نشریه جامعه شناسی کاربردی، ش1، صص146-119.
  • هزارجریبی، جعفر؛ صفری شالی، رضا (1389)، بررسی‌ مفهوم شادکامی اجتماعی و عوامل مؤثر برآن (مطالعه موردی در استان مرکزی)، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دوره2، ش3، صص72-31.

ب- منابع انگلیسی

  • Appadurai, Arjun (2004), The Capacity to Aspire: Culture and the Terms of Recognition(Chapter Three Culture and Public Action). Stanford University Press.
  • Braithwaite Valerie (2004), The Hope Process and Social Inclusion ,The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 592(1), 128-151.
  • Braithwaite Valerie (2004), The Hope Process and Social Inclusion ,The Annals of the American Academy of Political and Social Science; 592; 128
  • Gavillano, V., Nalipay, M.J.N, & David, A.P. (2018), The Role of Hope in Promoting Society-Oriented Future Goal. The Normal Lights, 12(1), 185 – 198.
  • Hassan-Aslih, S., Shuman, E., Goldenberg, A., Van Zomeren, M., and Halperin, E. (2020), The quest for hope: disadvantaged group members can fulfill their desire to feel hope, but only when they believe in their power, Social Psychological and Personality Science, Available in

https://doi.org/10.1177/1948550619898321

  • Lei H, Wang Z, Peng Z, Yuan Y and Li Z (2019), Hope Across Socioeconomic Status: Examining Measurement Invariance of the Children’s Hope Scale Across Socioeconomic Status Groups. Front. Psychol. 10:2593.

doi: 10.3389/fpsyg.2019.02593

  • Martins, J. D. S. (2012), The crisis of hope in the sociology crisis. Estudos Avançados, 26(75),185-.
  • Michael F.Valle and others (2006), An analysis of hope as a psychological strength, , Journal of School Psychology .Volume 44, Issue 5, Pages 393-406.
  • Morgan, Marcus (2016), The responsibility for social hope. sage pubVolume: 136 issue: 1, page(s): 107-123
  • Snyder C.R. (2002), Hope Theory: Rainbows in the Mind. Psychological Inquiry, 2002. 13(4), 249-275
  • Snyder, C.R., Michael, S.T.& Cheavens. J.S. (1999), Hope as apsychot- herapeutic foundation of nonspecific factors, placebos, an expecta-ncies, in M.A.
  • Turner, Jonathan.H.(1999), Toward A General Sociological Theory of Emotions. Journal for the Social Behaviour, 29(2): 133-161.
  • Tiger, L. (1979), Optimism: The Biology of Hope. New York: Simon and Schuster.
  • Xiang ,Guangcan and others (2020), The influence of perceived social support on hope: A longitudinal study of older-aged adolescents in China, Children and Youth Services Review, Volume 119.
  • Innerarity, Daniel (2012), The future and its enemies: in defense of political hope. Stanford, California: Stanford University Press.