تبیین عوامل تأثیرگذار بر نقش عمان در ثبات منطقه خلیج‌فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه روابط بین الملل واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه اصفهان

3 استادیار روابط بین الملل، گروه ارتباطات و علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

منطقه خلیج‌فارس، یکی از حساس‌ترین و بحران‌زا‌ترین مناطق جهان است. در منطقه‌ای با این مشخصه، کشور عمان توانسته است در حفظ ثبات آن نقش ایفا کند. سؤال این پژوهش آن است که چه عواملی بر سیاست خارجی عمان در ایجاد ثبات در منطقه خلیج‌فارس تأثیرگذار بوده است؟ فرضیه این پژوهش آن است که عوامل ژئوپلیتیک، عوامل اقتصادی، نقش سلطان قابوس، ثبات داخلی و مذهب، بر جهت‌گیری سیاست خارجی این کشور در شکل اتخاذ سیاست بی‌طرفی مثبت تأثیرگذار بوده و این مهم به‌نوبه خود، باعث نقش‌آفرینی عمان در ایجاد ثبات در منطقه خلیج‌فارس شده است. در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای بهره گرفته‌شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که کشور عمان در دهه‌های اخیر، با درک اهمیت حفظ ثبات در منطقه، همواره در تلاش بوده است که از گسترش هرگونه تنش و بحران در این منطقه، با استفاده از ابزار‌های دیپلماتیک، جلوگیری کند. این کشور، علیرغم فقدان ابزار‌های مادی قدرت، توانسته است از توان دیپلماتیک و جلب اعتماد دیگر بازیگران منطقه و طرف‌های درگیر در بحران، درزمینة ایجاد ثبات در منطقه خلیج‌فارس ایفای نقش نماید.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of the factors affecting the role of Oman in the stability of the Persian Gulf region

نویسندگان [English]

  • Abdolkarim Sadeghdoost 1
  • Nozar shafiee 2
  • Rahmat Hajimineh 3
1 Ph.D Student in International Relations, International Relations Department, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of International Relations, University of Isfahan.
3 Assistant Professor of International Relations, Department of Communication and Social Sciences, East Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Explanation of the factors affecting the role of Oman in the stability of the
Persian Gulf region
Abstract
The Persian Gulf region is one of the most sensitive and critical regions of the world. In a region with this characteristic, Oman has been able to play a role in maintaining its stability. The question of this research is, “What factors have influenced the foreign policy of Oman on providing stability in the Persian Gulf region?” The hypothesis of this study is that, “Geopolitical factors, Economic factors, the role of Sultan Qaboos, internal stability and religious believes, have influenced the foreign policy orientation of this country in the form of adoption of positive neutrality, and this important issue, for its part, has caused Oman to play a role in stabilizing the Persian Gulf region”. In this research, descriptive – analytical method is used, and library method is used for gathering data. The findings of this study show that, Oman, in recent decades, understanding the importance of maintaining the stability in the region, has always tried to prevent the spread of any tension and crisis in this region, using diplomatic means. This country, has been able to play a role in establishing stability in the Persian Gulf region, through its diplomatic power and gaining the trust of other regional actors and parties involved in the crisis, despite lack of material tools of power.
Key words: foreign policy, Oman, Persian Gulf, positive neutrality, stability

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: foreign policy
  • Oman
  • Persian Gulf
  • positive neutrality
  • stability
  • ارسیا، بابک، احمدی، حسین (1392)، «مسائل ژئوپولیتیکی، امنیتی، اقتصادی، دفاعی حوزه خلیج‌فارس»، همایش ملی خلیج‌فارس، جهاد دانشگاهی، دوره 9، صص 1690-1674.
  • اصغری ثانی، حسین (1390)، ارزیابی قدرت نرم قطر، کتاب آبی (5)، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
  • برایان، کلایو اسمیت (1380)، فهم سیاست جهان سوم، نظریه‌های توسعه و دگرگونی سیاسی، ترجمه امیرمحمد یوسفی و محمد سعید قائنی نجفی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
  • بوزان، باری (1396)، مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ چهارم.
  • جعفری ولدانی، اصغر (1389) «ژئوپلیتیک تنگه هرمز و روابط ایران و عمان»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم، شماره سوم، صص 67-35.
  • قاسمی، ابراهیم (1399) «نظریه اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، مجله پژوهش‌های فقهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، دوره 16، شماره 3، صص 446- 429.
  • کرمی، امیر سعید؛ دوست محمدی، احمد (1395)، «تحلیل ژئوپولیتیکی روابط ایران و عمان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی»، فصلنامه ژئوپولیتیک- سال دوازدهم، صص 151- 121.
  • نطاقپور نوری، مهدی؛ بشارتی، محمدرضا؛ رفیعی، احسان (1396) «بررسی عوامل مؤثر همگرایی ایران و عمان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی»، مجله سیاست دفاعی، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی،دوره 25، شماره 98، صص 81-63.
  • هی، کالین (1968)، درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمه احمد گل محمدی، تهران: نشر نی.

 

  • بیوک، محسن، اکرمی نیا، محمد (1398)، «تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران، آخرین به‌روزرسانی: 22/6/1399، قابل‌دسترسی در: https://journals.ut.ac.ir/article_74709
  • جوادی ارجمند، محمدجعفر- بید الله خانی، آرش (1391) «تهدیدات استراتژیک و منابع داخلی و خارجی تنش‌زا در محیط امنیتی خلیج‌فارس»، همایش ملی خلیج‌فارس، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، دوره 8، تاریخ آخرین به‌روزرسانی: 25/6/1399، قابل‌دسترسی:

https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=768

 

  • Abdulkareem,A.( 2017) ,“Oman Positions on the Regional Crises”, Al-Bayan Center for Planning and Studies, Accessed on:17 Sep, Sep 2020, Available at: http://www.bayancenter.org/en/.
  • Al Balushi.M,(2020),“Oman's Neutrality; The Peaceful Weapon to protect the country's security”, American Journal of Political Science,Accessed on: August 2020, Available At: https://www.researchgate.net/publication/.
  • Albasoos, H., & Maashani, M.(2020), “Oman’s Diplomacy Strategy: Manuvering tools tofaceregional challenges”International Journal of Research in Business and Social Scince,9 (2),152-163,Accessde on 12 Oct 2020, Available At: https://doi.org/.
  • Albasoos.H, Mohammed Ali.Z, Al Hasni.A.S, Al Shizawi .S,(2019), “The Nature of Oman’s Relations with Iran”, Sultan Qaboos University, Journal of Arts & Social Sciences ,Volume (10) Issue (1), April 2019,pp 5-14, Accessed on 10 Nov,2020, Available At:https://www.researchgate.net/publication/.
  • Al-Khalili, Majid, (2005). ,"Oman's foreign policy: foundations and practice”,Florida International University (FIU) Electronic Theses and Dissertations, Accessed on;8th July,2020, Available At:

https://digitalcommons.fiu.edu/etd/.

  • Alkhazale,Sh,( 2020),“Oman Foreign Policy Towards the Arab Spring in the framework of Strategic Heading”, Bursa Uludag University, Institute of social Science, Department of International Relations, Accessed on19 Jan 2021, Available At: uludag.edu.tr
  • Al-JUBORY, Inst Ziad K.A, (2019) “The Nature of the Omani Foreign Policy in Shadow of the New Regional Crises”, Tikrit University, Journal for Right, 2019, Vol.3 pp: 105-122. Accessed on: 21 June, 2020, Available at:

<http://tujr.tu.edu.iq/index.php/t/article/view/

  • Al-Rahma,Alia,(2015),“Leadership in the Middle East and Security :( Sultanate of Oman)”, SecurityIssuesSeminars, Mascat, SultanQaboosUniversity, Nov, 2015, Accessed on: 8Nov,2020.AvailableAt:https://www.researchgate.net/publication/.
  • Al-yahyai,F.(2017),”The significance of Omani Identity in the works of Omani painters, Journal of Arts and Humanities, Vol 6,issue 01,2017,pp21-23,Accessed on: 25 Oct 2020, Available At: https://www.researchgate.net/publication/.  
  • Al Zubair, Mohra, (2017), “Oman, Iran, and the United States: An Analysis of Omani Foreign Policy and Its Role as an Intermediary”, Digital Access to Scholarship at HARVARD, HARVARD Library Office for Scholarly Communication, Accessed on:14 Sep,2020 Available At: http://nrs.harvard.edu/.
  • Anthony, John Duke, (1996), “Oman: Girding and guarding the Gulf: National Council on US-ArabRelations”,  Occasional paper Series, No. 4, U.S.-GCC Corporate Cooperation Committee, Accessed On: 13 Oct,2020.  Available At :https://ncusar.org/publications/Publications/.  
  • Bahgat, Gawdat, (1999), “Security in the Gulf: The View from Oman”, Security Dialogue, Vol 30, No. 4, Pp 445-458, Accessed on: 26 Oct,2020. Available At: https://www.prio.org/Publications/Publication/.
  • Bodetti, Austin (2020),“Oman Strives for Neutrality in the Middle East”, Yale Global Online, Yale University, January 7, 2020, Accessed on:12 Sep, 2020. Available at: https://yaleglobal.yale.edu/content/.
  • Cafiero, Giorgio, & Karasik, Theodore, (2016), “Can Oman's Stability Outlive Sultan Qaboos?”, Middle East Institute, Accessed on:12 Nov,2020.Available At: https://www.mei.edu/publications/.
  • Calvin H.Allen,Jr(2016) , Oman, The Modernization of the Sultanate, Routledge-Taylor and Francis, London and New York.
  • CERIOLI, Luíza G.(2018),“ Roles and International Behaviour: Saudi–Iranian Rivalry in Bahrain’s and Yemen’s Arab Spring. Contexto int., 2018, vol.40, n.2, pp.295-316.Accessed on: 29 Oct 2020,Available At: http://dx.doi.org/.
  • Colombo, Silvia, (2012), “The GCC countries and the Arab Spring. Between outreach, patronage and repression”,IAI WORKING PAPERS, No. 1209,March 2012, ETH Zurich Center for Security Studies, Instituto Affari Internazional,Accessedon:7Oct,2020.AvailableAt:https://css.ethz.ch/en/services/digitallibrary/publications/publication.html/.
  • Common, R. K. (2011), “Barriers to developing ‘leadership’ in the Sultanate of Oman”, The International Spectator,International Journal of Leadership Studies,Vol6,No.2,pp215-228. Accessed on: 15,Oct 2020 Available At: https://www.researchgate.net/
  • Ezzat, N, (2019), “Oman: Institutional Genealogy of an Exceptional Foreign Policy”, Fourth Annual Conference, Durham University, Accessed On: 27 July 2020, Available At: https://www.researchgate.net/.
  • Joens,J.(2014), “Oman Quiet Diplomacy”, Norwegian Institute of International Affairs.Accessed on: 18 July 2020, Available At: nupi.no
  • Francoise De Bel-Air,(2015), “Demography,Migration, and Labour Market in Oman,Gulf Labour Market and Migration”,GIMM, Explanatory Note No.9/2015,Gulf research Center, Migration Policy Center, European University Institute, Accessed on 26 July 2020, Available At:

http://www.migrationpolicycentre.eu/

  • Hertog, S. (2011). The costs of counter-revolution in the GCC. Foreign Policy, 31,.Middle East channel , accessed on: 17 Dec 2020, Available At:

https://foreignpolicy.com

  • R and Etheshami.A, (2014), The foreign Policies of Middle East States, Second Edition, lynne Rienner publishers,USA.
  • Jafari, V. A.(2012), “The Geopolitics of the Strait of Hormuz and the Iran-Oman Relations”, Iranian Review of Foreign Affairs,Vol.2,No4,Winter 2012,pp 7- 40.
  • Karasik, T. &Paraskevopoulos, A. (2019), “Oman: a facilitator of Diplomacy”, Inside Arabia, Voice of The Arab People,Accessed on: July 16, 2019, Available at: https://insidearabia.com/.
  • Katzman, K.(2020), Oman: Reform, security, and US policy: DIANE Publishing.Congressional Research Service, Accessed on: 27 Oct 2020, Available At: https://crsreports.congress.gov
  • Kechichian, Joseph A., (1995), Oman and the world: The emergence of an independent foreign policy, published 1995 by Rand Corporation.
  • McEniry, Will, (2017) “Succession Uncertainty in Oman Threatens the Switzerland of the Middle East”, Australian institute of International affairs,Accessed on: 17 Nov 2020, Available At:

 https://www.internationalaffairs.org.au/.

  • Neubauer, Sigurd, (2016), “Oman: The Golf’s Go- Between”, The Arab Gulf States Institute in Washington, 2016, pp1-6, Accessed on:  17 Sep. 2020 Available at: https://www.agsiw.org
  • Nonneman, Gerd, (2003), “Analyzing the foreign policies of the Middle East and North Africa: A conceptual framework”, The Review of International Affairs,Vol 3, No.2, pp 118-130, Accessed On: 12 Aug,2020. Available At:

https://www.researchgate.net/publication

  • OGUZIU, TARIK,(2019),“Debating Power in the 21th Century”, Daily Sabah, Jul,09, Accessed on: 2 Sep, 2020 Available at: https://www.dailysabah.com/
  • Sherwood, Leah, (2017), “Understanding Oman's Foreign Policy”, Foreign Policy Trends in the GCCStates, Autumn2017, pp11_13, Accessed on: 24Nov2020, Available At: https://www.researchgate.net/publication/.
  • SZALAI, MÁTÉ, (2019), “The Island of Stability? (2) Foreign and Security Policy Challenges Faced by the Sultanate of Oman”, KKI, Policy Brief, Institute for Foreign Affairs and Trade, Accessed on: 25 sep, 2020 Available at: https://kki.hu/en/the-island-of-stability-.
  • Valeri, Marc,(2014),“Oman’s mediatory efforts in regional crises”,ORE Open Research Exeter, University of Exeter, Norwegian Peacebuilding Resource Center, Accessed on: 29Aug.2020.Availableat:http://hdl.handle.net/.
  • Wehrey, Frederic, & Sokolsky, Richard, (2015), “Imagining a new security order in the Persian Gulf” Carnegie Endowment for International Peace, Washington, DC, Accessesd on:18 Aug.2020, Available at :https://carnegieendowment.org/.
  • Wright, S., (2011) “Foreign Policy in the GCC States” in Kamrava, M. (Ed.) The International Politics of the Persian Gulf.  Syracuse University Press, Syracuse N.Y.,accessed on: 17 July 2020, Available At: https://www.academia.edu/.
  • السعدی، محمد بن عبدالله بن سعید، ( 2019) ، "الستمراریة والتغیر فی السیاسة الخارجیة العمانیة تجاه دول مجلس التعاون لدول الخلیج لعربیة(2017-1992 )" ،جامعه القاهره، کلیه الاقتصاد والعلوم السیاسیه، قسم العلوم السیاسیه.