بنیادی‌ترین چالش سیاسی دولت افغانستان در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی دانشگاه جامعه المصطفی(ص) العالمیه

2 . فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه جامعه المصطفی(ص) العالمیه.

چکیده

حجم، عمق و گستردگی جرایم سازمان‌یافته فراملی در افغانستان و تلاش‌های کم‌ثمر دولت در مبارزه با آنها، پرسش از چالش‌های دولت افغانستان در مبارزه با این جرایم را مطرح می‌سازد. این نوشتار با روش جامعه شناختی از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و با استفاده از گزارش‌ها و تحقیقات میدانی مؤسسات معتبر داخلی و بین المللی پی‌جوی مهم ترین چالش در این باره است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد؛ عقلانیت سیاسی قبیله‌ای، ریشه‌ای‌ترین مؤلفه تأثیرگذار بر سلطه ناسیونالیسم یاد شده است. نتیجه محتوم آن زایش و تولید فرهنگ سیاسی قومی و نژادی در این کشور بوده است. ساختارهای سیاسی و اداری به عنوان شکل‌دهنده مناسبات سیاست و قدرت، از دل فرهنگ سیاسی قومی و نژادی ظهور یافته که خود آشکارا انعکاس‌دهندة ارزش‌ها و باورهای قومی و نژادی در افغانستان است. چهره عریان‌تر سلطه این نوع ناسیونالیسم بر مناسبات سیاست و قدرت در تطبیق گزینشی قوم‌گرایانه قوانین رسمی این کشور، از اختصاص قوم‌گرایانه پروژه‌های توسعه‌ای ملی و کانالیزه شدن بازسازی و کمک‌های جامعه جهانی گرفته تا نگاه قوم‌گرایانه در برگزاری انتخابات‌ و برخوردهای تبعیض‌آمیز در نهادها و ادارات دولتی به خوبی قابل مشاهده است. در چنین وضعیتی، شکل‌گیری موازنه قدرت اقوام، تمرکززدایی ساختاری از قدرت سیاسی و توسعه و تقویت جامعه مدنی از جمله مهم‌ترین راه‌حل‌های مواجهه با این چالش برای دولت افغانستان در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی ارزیابی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

بنیادی‌ترین چالش سیاسی دولت افغانستان در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Mir Ali 1
  • Khadem Hussein Ahmadi 2
1 Professor of Political Sciences, Al-Mustafa International University
2 Graduated with a master's degree in Political Sciences from Al-Mustafa University.
چکیده [English]

گستردگی جرایم سازمان‌یافته فراملی در افغانستان و همزمان تلاش‌های کم‌ثمر دولت این کشور در مبارزه با این جرایم، پرسش از چالش‌های دولت افغانستان در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی را خلق کرده است که در این میان، چگونگی تأثیر ناسیونالیسم قومی و نژادی بر این مبارزه اهمیت چندانی پیدا می‌کند. مطالعات کتابخانه‌ای در کنار استفاده از گزارش‌ها و تحقیقات میدانی مؤسسات معتبر داخلی و بین المللی در یافتن پاسخ این پرسش، اساسی‌ترین روش مطالعاتی در این پژوهش بوده است. عقلانیت سیاسی قبیله‌ای ریشه‌ای‌ترین مؤلفه تأثیرگذار بر سلطه ناسیونالیسم قومی و نژادی بر سیاست و قدرت در افغانستان بوده است که خود زایندة فرهنگ سیاسی قومی و نژادی در این کشور گردیده است. ساختارهای سیاسی و اداری به عنوان شکل‌دهنده مناسبات سیاست و قدرت، از دل فرهنگ سیاسی قومی و نژادی ظهور و نمود پیدا کرده است که خود آشکارا انعکاس‌دهندة ارزش‌ها و باورهای قومی و نژادی در این کشور بوده است. چهره عریان‌تر سلطه ناسیونالیسم قومی بر مناسبات سیاست و قدرت در افغانستان را به خوبی می‌توان در تطبیق گزینشی قوم‌گرایانه قوانین رسمی این کشور دید؛ از اختصاص قوم‌گرایانه پروژه‌های توسعه‌ای ملی و کانالیزه شدن بازسازی و کمک‌های جامعه جهانی گرفته تا نگاه قوم‌گرایانه در برگزاری انتخابات‌ها و برخوردهای تبعیض‌آمیز در نهادها و ادارات دولتی. در چنین وضعیتی، شکل‌گیری موازنه قدرت اقوام، تمرکززدایی ساختاری از قدرت سیاسی و توسعه و تقویت جامعه مدنی مهم‌ترین راه‌حل‌های مواجهه با این چالش برای دولت افغانستان در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • دولت افغانستان
  • چالش
  • جرایم سازمان‌یافته فرا ملی
  • ناسیونالیسم قومی
  • عقلانیت سیاسی قبیله‌ای
  • احمدی، عیدمحمد، (1378)، جرایم سازمان‌‏یافته فراملّی و عوامل آن، مجله معرفت، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 1378، شماره 134.
  • اسمیت، آنتونی دی.، (1391)، ناسیونالیسم و مدرنیسم، ترجمه فیروزمند، تهران، نشر ثالث، ج1.
  • اشتریان، کیومرث، (1387)، رهیافت نهادی در سیاستگذاری نوآوری تکنولوژیک، فصلنامه سیاست، مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 1، ص1-14.
  • پای، لوسین، (1370)، فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی، ترجمه مجید محمدی، نامه فرهنگ، شماره5و6 ، ص37 -47.
  • الجابری، محمد عابد، (1994م.)، تکوین العقل العربی، بیروت، دراسات الوحدة العربیة.
  • حاجیانی، ابراهیم، (1384)، جرایم سازمان‌یافته؛ مفهوم، مدل‌ها و تأثیرات آن بر ثبات سیاسی، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش29، ص487 -512 .
  • خلیل‌زاد، زلمی، (1389)، درس‌هایی از افغانستان و عراق، ترجمه ع. سینا، کابل، روزنامه 8صبح، 26سرطان(تیر)، ص3 .
  • دانش، سرور، (1389)، حقوق اساسی افغانستان، کابل، انتشارات دانشگاه ابن سینا، چاپ اول.
  • دانشنامة آزاد ویکی‌پدیا، ذیل «جنبش روشنایی»؛ https://fa.wikipedia.org/wiki/
  • روا، اولیور، (1369)، افغانستان، اسلام و نوگرایی سیاسی، ترجمه ابوالحسن سروقدمقدم، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول.
  • سجادی، عبدالقیوم، (1380)، جامعه شناسی سیاسی افغانستان: قوم، مذهب و حکومت، قم، بوستان کتاب، چاپ اول.
  • شرکت کاکر، (2018م.)، گزارش تقنینی-قانون منع تبعیض، کابل، شرکت حقوقی و مشورتی کاکر، 20می.
  • شفق خواتی، محمد، (1399)، عقلانیت سیاسی و ساخت قدرت در افغانستان؛ دفتر اول: ماهیت، عناصر و مؤلفه‌ها، کابل، بنیاد اندیشه، چاپ اول.
  • کالهون، کِریگ، (1393)، ناسیونالیسم (ملی‌گرایی)، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، انتشارات آشیان، چاپ اول.
  • کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، (1397)، بررسی میزان تطبیق کنوانسیون «منع هر نوع تبعیض نژادی» در افغانستان 1397، کابل.
  • گرب، ادوارد، (1373)، نابرابری اجتماعی، ترجمه محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی‌زاده، تهران، نشر معاصر.
  • ماتیل، الکساندر، (1383)، دایرة المعارف ناسیونالیسم، ترجمه نورالله مرادی، کامران فانی و محبوبه مرادی، تهران، وزارت خارجه.
  • مالشویچ، سینیشا. (1390)، جامعه شناسی قومیت، ترجمه پرویز دلیرپور، نشر آمه.
  • نقیب‌زاده، احمد، (1387)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، انتشارات سمت.
  • نیکفر، محمدرضا، (1396)، ناسیونالیسم، فدرالیسم و حق تعیین سرنوشت ـ بررسی انتقادی، رادیو زمانه، 13مرداد(اسد)؛ https://www.radiozamaneh.com/352847
  • هیوود، پل، (1381)، فساد سیاسی، ترجمه محمد طاهری و میرقاسم بنی‌هاشمی، تهران، مطالعات راهبردی، 1381.

 

  • «احمد ولی کرزی؛ سیاستمدار جنجال برانگیز»، بی‌بی‌سی فارسی، (12ژوئیه2011م.)؛

 https://www.bbc.com//persian/afghanistan/2011/07/110712_k01_wali_karzai_bio

  • «انتخابات پارلمانی در غزنی به صورت حوزه‌ای برگزار می‌شود»، بی‌بی‌سی فارسی، (25ژوئن2018م.)؛ https://www.bbc.com/persian/afghanistan-44601504
  • «بازی قومی و نفاق سیاسی در افغانستان»، بی‌بی‌سی فارسی، (27اکتبر2016م.)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan-37786153

  • «چالش سهمیه‌بندی کنکور برای گروه‌های قومی افغانستان»، یورونیوز، (24/7/2019م.)؛

https://farsi.euronews.com/2019/07/24/challenge-for-afghan-ethnicities-quota-for-entering-university

  • «خویش‌خوری در استخدام کارمندان وزارت خارجه افغانستان»، دویچه وله، (3/6/2015م.)؛ https://p.dw.com/p/1FbHW
  • «سهمیه‌بندی کنکور افغانستان؛ توسعه عادلانه یا محرومیت دانش آموزان نخبه؟»، بی‌بی‌سی فارسی، (13دسامبر2018م.)؛ https://www.bbc.com/persian/afghanistan-46494832
  • «طرح نظام پارلمانی در افغانستان؛ انگیزه‌ها و واکنش‌ها»، بی‌بی‌سی فارسی، (18ژانویه2012م.)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2012/01/120113_k02-afg-parliamentarism.shtml

  • «کمیته صیانت از آراء ولایت غزنی تشکیل شد»، بی‌بی‌سی فارسی، (28نوامبر2010م.)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2010/11/101127_l09_ghazni_province_candidats_protest

  • «کمیسیون حقوق بشر افغانستان: سی‌ویک درصد از شهروندان مورد تبعیض قومی قرار می‌گیرند»، بی‌بی‌سی فارسی، (25مارس2019م.)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan-47692739

  • «نهادهای انتخاباتی افغانستان: براساس مصلحت سیاسی اقدام نمی‌کنیم»، بی‌بی‌سی فارسی، (26 اکتبر2010م.)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2010/10/101026_k02-karzai-ghazni-election

  • «وزارت خارجه در کنترل ارگ؛ آیا دیپلماسی فعال برمی‌گردد؟»، روزنامه صبح کابل، (6نوامبر2019م.)؛

https://subhekabul.com/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%B2/mofa-and-pres-palace/

  • «یک نهاد انتخاباتی افغانستان به «گروه‌های فشار دولتی» هشدار داد»، بی‌بی‌سی فارسی، (9نوامبر2018م.)؛

https://www.bbc.com//persian/afghanistan/2010/11/101109_k02-afghan-election-interferences

  • «یوناما نتیجه بررسی‌هایش درباره حمله دهمزنگ را منتشر کرد»، اسپوتنیک، (19/10/2016م.)؛

https://web.archive.org/web/20170424002126/https://dari.sputniknews.com/opinion/20161019925626/

  • حکیمی، عزیز، (2014م.)، وزیری در جنگ؛ مروری بر کتاب جنجالی خاطرات رابرت گیتس(وظیفهDuty )، بی‌بی‌سی فارسی، (25ژانویه)؛

https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2014/01/140125_zs_robert_gates_book_review

 

  • Anderson, J.E., (1975), Public Policy-making, Holt, Praeger, New York.
  • Cressy, Donald R, (1969),Theft of the nation, New York, Evanstone, 304.
  • Gellner, Ernest, (2005), Nations and Nationalism(2nd ed.). Blackwell. ISBN 1-4051-3442-9.
  • International Encyclopedia of the Social Sciences, New York; Macmillan, 1968, Vol. 12.
  • Lijphart, Arend, (1969), Consociational Democracy, World Politics, Vol. 21, No.2 (Jan).
  • Macpherson, C B., (1992),The Real World of Democracy”, House of Anansi Press Limited.
  • Smith, Anthony, (1991), National Identity, Las Vegas: University of Nevada Press.
  • Stenmark, Mikaeal, (1995), Rationality in Science, Religion, and Everyday Life”, University of Notre Dame Press.