الزامات و موانع فکری ـ سیاسی سعادتمندی جامعه در دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

چکیده

بسیج مردم در تحولات سیاسی ـ اجتماعی و اقدامات دولت‌ها در امر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ـ حداقل در ظاهرـ با هدف بیشینه‌کردن سعادتمندی جامعه و کمینه‌کردن تلخکامی‌ها رقم می‌خورد. الگوهای حکمرانی در تاریخ حیات سیاسی ـ اجتماعی بر اساس فهمی که از سعادتمندی جامعه داشته‌اند؛ رفتارهای مشروع یا غیرمشروعی انجام داده‌‌اند. تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران پیشا انقلاب ـ که منتهی به انقلاب اسلامی شد ـ و همچنین پسا انقلاب اسلامی تا حدودی متأثر از سیاستگذاری‌ها و برنامه‌‌ریزی دستگاه‌ حکمرانی، توقع و انتظارات و حمایت‌ها و مخالفت‌های مردم است، امری که بصورت بنیادین ریشه در فهم و درک مسئله سعادتمندی جامعه در دیدگاه دولتمردان و مردم دارد. نظر به اهمیت این مسئله، این مقاله با روش کیفی از نوع معناشناسی درصدد پاسخگویی به این سوال اصلی است که در دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی سعادت چگونه چیزی‌ست و الزامات و موانع فکری - سیاسی سعادتمندی در جامعه کدام‌اند؟
یافته‌ها بر این نکته تأکید دارد که سعادتمندی جامعه در دیدگاه رهبری به معنای «فراهم آوردن زیست مومنانه برای نیل به لقاء الهی» است و ناظر بر حیات دنیوی و اخروی جامعه و ابعاد مادی (امنیت، رفاه، بهداشت، عدالت و پیشرفت) و معنویِ زندگی (التزام به فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل اخلاقی) می‌باشد. سعادتمندی جامعه منوط به لوازم فکری (حاکمیت اسلام)، لوازم نهادی (سبک زندگی اسلامی، خانواده، مسجد و...)، لوازم ساختاری (نظام سیاسی اسلامی و حکمرانی اسلامی) و لوازم قانونی (التزام به اسناد بالادستی) است. و موانع سعادتمندی جامعه نیز موانع فکری (حاکمیت غیر اسلامی)، موانع فردی (باور و اخلاق غیر اسلامی)، موانع اجتماعی (سلطه، وابستگی، تفرقه) و موانع ساختاری (نظام سیاسی غیر اسلامی) است. در دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت به‌مثابه «برنامه راهبردی جامعه سعادتمند»، تمدن نوین اسلامی به‌مثابه «بستر شکل‌گیری جامعه سعادتمند» و حیات طیبه اسلامی به‌مثابه «مدل آرمانی جامعه سعادتمند» ایفای نقش می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

الزامات و موانع فکری ـ سیاسی سعادتمندی جامعه در دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

نویسندگان [English]

  • fatemeh GHorbanei 1
  • M Naderi 2
1 shahed
چکیده [English]

بسیج مردم در تحولات سیاسی ـ اجتماعی و اقدامات دولت‌ها در امر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ـ حداقل در ظاهرـ با هدف بیشینه‌کردن سعادتمندی جامعه و کمینه‌کردن تلخکامی‌ها رقم می‌خورد. الگوهای حکمرانی در تاریخ حیات سیاسی ـ اجتماعی بر اساس فهمی که از سعادتمندی جامعه داشته‌اند؛ رفتارهای مشروع یا غیرمشروعی انجام داده‌‌اند. تحولات سیاسی اجتماعی در ایران پیشا انقلاب ـ که منتهی به انقلاب اسلامی شد ـ و همچنین پسا انقلاب اسلامی تا حدودی متاثر از سیاستگذاری‌ها و برنامه‌‌ریزی دستگاه‌ حکمرانی، توقع و انتظارات و حمایت‌ها و مخالفت‌های مردم است. امری که بصورت بنیادین ریشه در فهم و درک مسئله سعادتمندی جامعه در دیدگاه دولتمردان و مردم دارد. نظر به اهمیت این مسئله، این مقاله با روش کیفی از نوع معناشناسی درصدد پاسخگویی به این سوال اصلی است: «در دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی
افته‌های بر این نکته تاکید دارد که سعادتمندی جامعه در دیدگاه رهبری به معنای «فراهم آوردن زیست مومنانه برای نیل به لقاء الهی» است.....سعادت چگونه چیزی‌ست و الزامات و موانع فکری - سیاسی سعادتمندی در جامعه کدام‌اند؟».

کلیدواژه‌ها [English]

  • سعادت
  • حیات طیبه
  • جامعه اسلامی
  • سیاست
  • آیت‌الله خامنه‌ای
-      باک، درِک (1396)، سیاست شادکامی، ترجمه نرگش سلحشور، تهران: نگاه معاصر.
-      بلیکی، نورمن (1389)، استرات‍ژی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه هاشم آقابیگی، تهران: جامعه‌شناسان.
-      بوک، سیسلا (1396)، در جستجوی خوشبختی از ارسطو تا علم مغز، ترجمه افشین خاکباز، تهران: نشر نو.
-   ساجدی، علی‌محمد و هاجر دارایی‌تبار (1395)، «بررسی رابطه سیاست و سعادت در اندیشه ارسطو و ابن‌مسکویه»، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، سال 7، شماره 1، صص 110-93.
-   سید امامی، کاووس (1391)، پژوهش در علوم سیاسی (رویکردهای اثبات‌گرا، تفسیری و انتقادی)، تهران: دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
-   شفیعی، امید (1394)، لوازم سیاسی انگاره خوشبختی در اندیشه‌های لیبرال و فلسفه نوصدرایی با تأکید بر جان لاک و شهید مرتضی مطهری، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه امام صادق (ع).
-      صدرالدین شیرازی، محمد (1361)، عرشیه، ترجمه و تصحیح محمد خواجوی. تهران: مولی.
-      طباطبایی، محمد حسین (1392)، المیزان، قم: مطبوعاتی اسماعیلیان.
-      طوسی، نصیرالدین (1387)، اخلاق ناصری، به تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی.
-      الفاخوری، حنا و الجر خلیل (1373)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالحمد آیتی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
-      فارابی، ابونصر (1381)، احصاءالعلوم، ترجمه حسین خدیوجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-      فارابی، ابونصر (1413)، التنبیه علی سبیل‌السعاده، تصحیح، مقدمه و تعلیق جعفر آل یاسین، بیروت، دارالمناهل.
-      قمی، محسن و سید محمدحسین موسوی‌پور (1393)، «واکاوی مسأله سعادت از دیدگاه ابن‌رشد»، فصلنامه آیین حکمت، سال 6، صص 152-121.
-      کاستلز، امانوئل (1398)، بازفهم توسعه در عصر اطلاعات جهانی، ترجمه مجتبی قلی‌پور، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-      مطهری، مرتضی (1344)، «بحثی در سعادت»، سالنامه مکتب تشیع، شماره 7.
-      مک ناب، دیوید ای (1394)، روش تحقیق در علوم سیاسی (رویکرد کیفی و کمی)، تهران: دانشکده اطلاعات.
-      نیگل، تامس (1394)، برابری و جانبداری، ترجمه جواد حیدری، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
-      هرکا، تامس (1396)، بهترین‌های زندگی؛ دریچه‌ای به سوی امور واقعاً مهم، ترجمه شقایق محمدزاده، تهران: نگاه معاصر.
-      وایت، نیکلاس (1392)، تاریخچه خوشبختی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: مینوی خرد.
-      ورنون، مارک (1396)، زندگی خوب: 30 گام فلسفی برای کمال بخشیدن به هنر زیستن، ترجمه پژمان طهرانیان، تهران: نشر نو.
 
 
-      Scanlon, T.M (2003) The Difficulty of Tolerance, Cambridge University press.
-      Kahneman, Daniel (2011) Thinking, Fast & Slow, Farrar, Straus and Giroux.
 
-      سخنرانی‌های مقام معظم رهبری موجود در پایگاه الکترونیکی http://farsi.khamenei.ir