TY - JOUR ID - 62 TI - خاص‌گرایی فرهنگی و بازتولید هویت‌های دینی: با تأکید بر جنبش بیداری اسلامی JO - جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام JA - IWS LA - fa SN - AU - اشرف نظری, علی AU - قنبری, لقمان AD - عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ، AD - کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهران Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 1 IS - 3 SP - 123 EP - 150 KW - جهانی‌شدن KW - امپریالیسم فرهنگی KW - هویت اسلامی KW - خاص‏‌گرایی KW - بیداری اسلامی DO - 10.22070/iws.2012.62 N2 - جهانی­شدن، فرایندی چندبُعدی است که یکی از ابعاد اصلی آن، بُعد فرهنگی است. گرچه جهانی­شدن غالباً به معنی یکسان‏سازی فرهنگی در جهان تلقی می­شود، اما در کنار این مسئله نباید از بازتولید هویت ‌و فرهنگ اسلامی چشم‏پوشی­کرد. برخلاف دیدگاه رایج که جهانی­شدن را موجب عام‏گرایی و یکسان­سازی فرهنگی می‏داند، شواهد نشان­می­دهند، پیشرفت در فناوری ارتباطات و گسترش خودآگاهی­های هویتی، موجب تسهیل در بازتولید هویت­های فرهنگی مختلف شده­است. بر همین اساس، این مقاله پس از نگاهی مختصر به پدیده جهانی­شدن و بیان برخی ویژگی‌های آن سعی­دارد تا با دسته‌بندی دو دیدگاه عمده در زمینه جهانی­شدن فرهنگ، برخی ابهام­ها را بزداید؛ در دیدگاه اوّل، به جهانی­شدن فرهنگ به معنای هژمونی فرهنگ غربی (امپریالیسم فرهنگی) یا حاکمیت فرهنگ آنگلو- آمریکایی و نقد آن پرداخته­خواهد­شد و در دیدگاه دوم، به جهانی­شدن فرهنگ و به موازات آن، بازتولید هویت اسلامی در چارچوب نظریه خاص‏گرایی فرهنگی پرداخته­می‏شود. نوشتار حاضر، پس از بررسی هریک از این دو نگرش‌، نتیجه­می‌گیرد که دیدگاه دوّم به­رغم بهره­مندی از برخی ایرادها توانسته است درکی بهتر از پویش و بازتولید بیداری اسلامی را درخصوص فرایندهای ناشی از جهانی­شدن فرهنگ ارائه­دهد. UR - https://iws.shahed.ac.ir/article_62.html L1 - https://iws.shahed.ac.ir/article_62_0f2b85b45f913f4d55cba94ad91d6ead.pdf ER -